©: Jan Dijkstra

Oudega is een van de vier dorpen van de streek Noordwolde, waar de oorspronkelijke grietenijnaam ‘Hemelumer Olderphaert en Noordwolde’ op wees. De hele streek is in 1984 bij Gaasterlân-Sleat gevoegd. Het dorp ligt midden in een laag gebied waar, nadat het land in 1835 bedijkt was, in de Groote Noordwolder Veenpolder turf kon worden gewonnen. Op de grietenijkaart in de atlas van Eekhoff is te zien dat de verveningen in volle gang zijn.

Het streekdorp Oudega ligt bijna twee kilometer ten zuiden van de Fluessen. Het dorp is in de 12de of 13de eeuw ontstaan en heeft van de drie (vroeger vier) dorpen in die polder als enige een om het kerkhof geplooide kern. Door bescheiden nieuwbouw aan de westelijke en recentelijk aan de noordoostelijke zijde krijgt Oudega steeds meer het karakter van een komdorp. Aan de noordzijde heeft bij dit dorp een stins van de beruchte Yge Galama gestaan, de houwdegen uit de late Middeleeuwen die een groot deel van de Zuidwesthoek onder controle hield.

De dorpskerk staat zonder dat er sprake is van een terp toch op een verhoging. De kerk gaat ongetwijfeld op een oude stichting terug, maar de kerkgebouwen hebben het hier nooit zo lang uitgehouden. Daar komt bij dat bij de grote watervloed van 1825 zeer veel gebouwen zijn aangetast. Aan het einde van de 17de eeuw is er een nieuwe kerk gebouwd, in 1850 kwam de huidige tot stand. Het torentje op de westgevel is nog wat jonger. De van gele baksteentjes gebouwde kerk ligt schilderachtig tussen het geboomte. De kerk heeft een eenvoudig, evenwichtig interieur met meubilair dat recent prachtig blond ‘gehout’ is. Ten zuiden van de kerk staat de pastorie uit 1895: een kenmerkend in de breedte gebouwd huis met middengang en een in de hoogte uitgebouwde middenpartij in neorenaissance trant. Net als in Kolderwolde zijn ook hier aan de Ige Galamawei monumentale boerderijen te vinden, voornamelijk stelpen.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel

© Foto voorblad: Jan Dijkstra