De Waddenzeedijk bij Hallum is op de zondagmiddag een populaire plek om uit te waaien. Doordeweeks is het er een stuk minder "druk". Achter de dijk ligt natuurgebied Het Noarderleech. Het is de plek waar in 2006 tientallen paarden werden gered toen ze werden verrast door het wassende zeewater. De verhoogde ringdobben waar de paarden destijds een veilig heenkomen op zochten liggen er nu weer bij zoals het hoort. Destijds was de wereld te klein. Het nieuws over de gestrande paarden ging viral. Alle grote nieuwszenders pikten het op. Ringdobben zijn drinkplaatsen voor het vee. Het water in de drinkplaatsen is lichtbrak maar desondanks goed drinkbaar voor het vee. Vanaf de uitkijktoren bij Kunstwerf het lage Noorden is dat prachtig te zien. Net als het monumentale kunstwerk "De Tempel" van Ids Willemsma.

Village of 'Manke Meine' and 'Kromme Knilles'Akkrum is a lively and lovely water sports village. With unique shops and cosy restaurants and cafes. The village is located at the beginning of a route called 'Turfroute'; a magnificent start of a beautiful sailing route.

The building of ‘Coopersbrug’When you walk through the village of Akkrum, you immediately see the building of Coopersbrug. A wonderful building called after mr. F.H. Kuipers. In 1866 he emigrated to America and became a rich businessman. During the yearly visit to his father, he saw the poverty of the elderly people living in the village. He raised a foundation and build the Coopersbrug to support the poor people with housing and provision. The house has a magnificent garden with a carp pond and a sundial.

Single ladiesA building called ‘Welgelegen’ is worth a visit as well. The tea cupola is an eye-catching monument from the 18th century. It is build by Augustinus Lycklema á Nijeholt. In 1924 the former owner passed away and left behind her heritage to the foundation of ‘Welgelegen’. With that money a house was build to provide a home to ‘solitary well-mannered women from the middle classes born out of Frisian parents’.

‘Manke Meine’ and ‘Kromme Knilles’There is an old story about the existence of the name of the village of Akkrum. Around approximately 1400 two giants named ‘Manke Meine’ and ‘Kromme Knilles’ dug a ditch. During their work ‘Knilles’ discoveres a huge curve in the canal. “Ach, Krom!”, he said to Meine. This can be translated as ‘curve’. The farmers heard it and thought this would be a nice name for their village. But the giants got stuck within a conflict. ‘Manke Meine’ dug the ditch straight to the west. This way, the river 'Meinesloot' arised. ‘Knilles’ dug to the east. In his anger he didn't look back and dug the curved 'Kromme Knilles'. A sculpture of the two giants keeps the legend alive.

TipsAkkrum is known for its organisation of sportsmanship, touristy and cultural activities.

• Every year, Akkrum is the stage of two special championships. You can enjoy the Frisian Championship ‘Slingeraap’ on which the main activity is swaying on a rope. The comments are given by the well known lawyer duo Wim and Hans Anker.

• In Akkrum you find the Frisian Championship ‘Mastklimmen’ as well, which can be translated as ‘pole climbing’. Besides, the village is the place of birth of the famous soccer trainer of the national junior soccer team, Foppe de Haan!

Achlum is een terpdorp met een bijzondere vorm. De befaamde Slachtedyk loopt zuidelijk om de oude kern heen, terwijl de Achlumervaart er noordwaarts langs loopt. In het midden ligt het open, afgegraven gedeelte van de terp dat thans als ruim kaatsveld in gebruik is. Op het zuidelijke gedeelte van de hoge terp staat de middeleeuwse kerk met diaconiewoningen en pastorie en westelijk daarvan de zogenoemde "kloosterplaats" een monumentale 18de-eeuwse kop-hals-rompboerderij. Noordelijker staat in een levendig ritme hoofdzakelijk 19de-eeuwse bebouwing langs de vaart, waarbij vooral van de meer oostelijk gelegen huizen de bijzondere pannen op de daken opvallen. Dat zijn de rood of blauw geglazuurde Lucas IJsbrandpannen met een leivormig patroon, ontwikkeld in Makkum en op het panwerk van Achlum nagemaakt in de periode rond 1900. Bij de vaart staat tussen de schilderachtige bebouwing de karakteristieke voormalige dorpsherberg. Ten westen van de dorpskom is enige bedrijvigheid te vinden en de dorpsuitbreidingen hebben na de oorlog vooral in het oosten, aan de andere kant van de Hitzumerweg plaats gevonden. De hervormde kerk staat op de hoge terprest. Het gebouw is in oorsprong 12de-eeuws, de sporen van romaanse bogen en dichtgezette venstertjes zijn nog in stukken tufstenen muurwerk te zien, vooral aan de noordzijde. Daar zit een fraai, maar onthoofd reliëf van roze Bremer zandsteen uit de 14de eeuw in het muurwerk. De toren dateert uit de 15de eeuw en de houten bekroning met spitsje is van 1789. Inwendig heeft de kerk een gave protestantse inrichting met vroeg-17de-eeuws meubilair. Tegen de buitenkant van de zuidelijke muur staat een herinneringsplaat voor Ulbe Piers Draisma, een boer die in 1811 de eerste onderlinge brandwaarborg van Friesland oprichtte. Ten oosten van Achlum staat ten noorden van de Slachtedyk op een omgracht terrein Groot Deersum, nu een 18de-eeuwse boerderij, maar voorheen een state waarvan de stinspoort nog boven de gracht staat. De enige in Friesland die voorzien is van trapgevels.

De meeste mensen die Holwerd kennen, kennen Holwerd van de boot naar Ameland. Ieder jaar passeren vele duizenden toeristen het dorp. Ze zijn onderweg naar dit mooie waddeneiland en hebben haast. De boot wacht niet. Ze komen via Leeuwarden of Dokkum en laten Holwerd letterlijk rechts liggen. Holwerd is voor hen, al naar gelang de vaarrichting, niet meer dan een slinkende of groeiende imposante kerktoren achter een Waddenzeedijk. Ik was er toevallig en heb het dorp toch maar eens van dichtbij bekeken. De kerk is van dichtbij nog imposanter dan verwacht. Kraaien vliegen rondjes om de toren en laten van zich horen. Gevarieerde gevels staan in het gelid aan weerskanten van de straten. Strak in de lak. Holwerd wordt goed onderhouden. Ik slenter langs café het Amelander Veerhuis. Er is een feest aan de gang en de deur staat open. De sfeer zit er al goed in. Een paar feestgangers wenken van achter het raam dat ik binnen moet komen. Ik aarzel, groet en loop door. Een paar jaar geleden is een plan ontwikkeld om de Waddenzeedijk door te steken om van Holwerd een zeehaven te maken. Het plan is tot in Brussel en Den Haag positief ontvangen. Ik weet niet of het doorgaat want heb er al lang niets meer van gehoord. Stel je voor dat zeelieden het dorp kunnen aandoen op hun reizen. De kerktoren als baken. Het zou nog gezelliger worden in café het Amelander veerhuis.

Zuidwestelijk van Leeuwarden liggen aan weerskanten van de N359 twee piepkleine dorpjes. Het zijn Húns en Leons. Ze liggen zo dicht bijelkaar dat ze ook wel als tweelingdorpen worden aangeduid. Verkleinwoorden liggen voor in de mond als je Húns en Leons probeert te beschrijven. Beide dorpjes hebben een prachtig oud kerkje bovenop een klein terpje. Verspreid daaromheen een paar huisjes en boerderijtjes.  Eeuwenlang hebben de twee dorpen het weidse Friese landschap met elkaar gedeeld. Lijdzaam hebben ze moeten toezien dat in de jaren zestig de provinciale N359 door ambtenaren kaarsrecht met een lineaal door het landschap werd getrokken. Perfect tussen de tweelingdorpen door. De vooruitgang houd je niet tegen. Gelukkig hebben de dorpen een oversteek gekregen zodat je nog steeds van het ene naar het andere dorp kunt komen met auto of fiets. Ze doen daarom nog steeds samen een wedstrijdje mooiste dorpsgezicht. U mag het zeggen!

Abbenwier is een buurtschap bij het Friese dorp Jirnsum. Je komt er via de Abbengawiersterdyk. Linksaf tussen Oudeschouw en Jirnsum. In het voorjaar is het er prachtig als de bermen vol staan met Fluitekruid, Koolzaad, Boterbloemen en Paardebloemen. De Abbengawiersterdyk is een van de laatste echte oude betonwegen in Friesland. Hij bestaat uit tegen elkaar aan gelegde betonplaten met een bitumenvoeg daartussen. Het is een mooie maar smalle weg. De aanliggende boeren gebruiken de weg doordeweeks voor zwaar landbouwverkeer. In het weekend is het er veel rustiger. Het is dan een perfecte weg voor een toertochtje met fiets of auto. Stop even bij de picknicktafel met uitleg over het gebied en het landschap. Wel voorzichtig rijden, want het decennialange zware doordeweekse landbouwverkeer heeft zijn tol geëist! De betonplaten zijn gebarsten en liggen her en der en schots en scheef.  Niet erg wat mij betreft. Niets aan doen, het betonmozaiek doet denken aan enorme ijsschotsen. Een eerbetoon aan schaatster Atje Keulen-Deelstra die naar het schijnt in Abbenwier op een van de boerderijen heeft gewoond.

De schoonheid van Friesland zit soms in het alledaagse waar je snel aan voorbijrijdt. Zo tref je noordelijk van Dokkum, onderweg naar Lauwersoog een spreekwoordelijk "schilderij" in het landschap. Het is het dorpje Jouswier. Niet meer dan een kerkje, een paar huisjes en een voormalig boerderijtje bovenop een miniscuul en niet erg hoog terpje.  Het dorp laat zich vooral goed zien in de winter en het voorjaar. De rest van het jaar verschuilt het zich grotendeels achter het gebladerte van de bomen. De compositie van het geheel is uitmuntend. De rode daken in combinatie met het groen van de weilanden geven het contrast en kleur. Ik weet niet of de gemeente zonnepanelen toestaat op de daken van Jouswier. Ik zou zeggen, alsjeblieft niet doen!

Onderweg van Oosternijkerk naar Dokkum rijd je langs Wetsens. Wel opletten want je bent er zo voorbij. Vroeg in het voorjaar staan de bomen om het kerkhof van de tufstenen St. Vitus-kerk (12e eeuw) nog niet vol in het blad. Je ziet het monumentale kerkje op een kleine terp hoog boven het maaiveld uitsteken. Vrolijk gekleurde kleren hangen over een paar stoelen op het kerkhof bij een vers graf. Ze vallen eerst uit de toon, later lijken ze op hun plaats als creatieve uiting, kunstwerk, een laatste eer aan de overledene. Ik vraag me af of de kleren niet weg gaan waaien want er staat een stevige bries. Het is geen kunstwerk noch laatste eer. Vanavond is er een voorstelling in de kerk en de kleren zijn opgehangen om te luchten. Hoe dan ook, een memorabel bezoekje aan een monumentaal kerkje verstopt in het landschap boven Dokkum. 

Op een onopvallende plek in Burgum staat "Monumint foar it Bintsje (1999)" van Anne Woudwijk. Anne Woudwijk (1952) is een van de meest bekende Friese beeldhouwers.Hij heeft zich lange tijd gespecialiseerd in het bewerken van een van de meest uitdagende materialen, Belgisch hardsteen. Zijn werken zijn in Friesland op tientallen plaatsen te vinden.

Als je van Joure naar Terherne rijdt kom je het dorpje Akmarijp tegen. Het vormt eigenlijk een tweelingdorp met Terkaple. Midden in Akmarijp staat een mooie klokkenstoel op een kleine begraafplaats. De toegang van de begraafplaats is voorzien van een prachtig smeedijzeren hekwerk. Dorpen die te klein waren voor een echte kerk lieten klokkenstoelen bouwen voor het begeleiden van belangrijke gebeurtenissen zoals begrafenissen. Links en rechts van de begraafplaats staan een paar mooie exemplaren van typisch Friese boerderijen. Links een kop-hals-rompboerderij en rechts een stelpboerderij.

Snikzwaag is een klein streekdorpje net boven Joure. Het is een verzameling boerderijen, verspreide vrijstaande huizen en huisjes, en aan het begin een degelijke klokkenstoel op een mooie, maar heel kleine begraafplaats omzoomd door een evenzo klein grachtje. Klokkenstoelen werden in Zuidwest Friesland gebouwd in dorpjes die te klein waren voor een echte kerk. De klokkenstoel werd gebruikt bij begrafenissen en andere belangrijke gebeurtenissen en had dus een belangrijke functie voor het dorp. Rond deze klokkenstoel staan een paar monumentale oude bomen waarvan vooral de rode beuk en de treurwilg het meest in het oog springen. Het is voorjaar, dus zonder teveel blad aan de bomen een uitgelezen kans voor een paar mooie foto's.

(Deze reportage is in opbouw. Er worden nog foto's aan toegevoegd) Wie Friesland zegt, zegt Elfsteden. Elf prachtige historische steden en stadjes. Echt groot zijn ze geen van allen, maar stuk voor stuk staan ze bol van sfeer, historie en cultuur. Allemaal zijn ze verbonden via het water. Vandaar dat men aan het begin van de 20e eeuw het idee opvatte om een schaatstocht te organiseren via alle elf steden. Daarmee was de elfstedentocht geboren. Sindsdien is deze 15 keer verreden. In alle jaargetijden zijn de elf Friese steden een bezoek waard. Geniet van de historische panden, de monumentale vaak middeleeuwse kerken, de parken en de stadsfonteinen. Deze fotoreportage geeft u een voorproefje.

Als je van Sneek naar Bolsward rijdt via de A7 zie je direct na Sneek aan de rechterkant het prachtige Epemastate liggen. Het ligt prachtig omzoomd door bomen en bossages zoals alle staten en stinzen in Friesland.  

Als je via Blauwhuis binnendoor naar Nijland rijdt kom je via de zogenaamde Hemdijk. Een prachtige historische dijk die Friesland eerder beschermde tegen de Middelzee. De Hemdijk meandert prachtig door het Friese landschap en toont  prachtige uitzichten op boerderijen en middeleeuwse kerken.

11 augustus 2021 was een heerlijke dag op de Waddeneilanden. Terwijl op het Friese vaste land, slechts een paar kilometer zuidelijker, grote wolkenpartijen zich samenpakten, was het op de eilanden stralend weer. Resultaat was een fotogeniek weertype. Donkere wolken achter een fraai door de zon beschenen vuurtoren.

Als je vanuit Blauwhuis binnendoor richting Sneek rijdt kom je via een van de mooiste dijkweggetjes van Friesland, de Hemdijk. Daarbij kom je een van de mooiste Friese dorpjes tegen: Westhem.

Als je komend vanaf Hindeloopen de provinciale weg naar Workum vermijdt kom je via de Lange Leane Workum binnen. Dat is verreweg de mooiste route naar Workum. Na de molen kom je via de historische sluis Workum binnen en zie je de eeuwenoude scheepswerf en een geweldig mooi oud stadslogement waar tegenwoordig restaurant Seburch in gevestigd is.

Harlingen is een prachtige havenstad. In de zomer is het er een komen en gaan van historische zeilschepen die vooral de Waddenzee bevaren. Zie ook de unieke reportage over de prachtige Stevenaak Minerva die gespot is onder Schiermonnikoog.

Soms komt alles bijelkaar alsof het zo hoort, een windstille zomervond, een prachtige wolkenlucht en een prachtig historisch zeilschip. Op zo'n moment ben je blij dat je een camera bij je hebt. Al is het maar een camera van een smartphone zoals in dit geval. Hoe dan ook, het resultaat is een serie foto's waar ik blij van word.

Het haventje van Laaxum mag je inderdaad klein noemen. Het herinnert aan de tijd dat het IJsselmeer nog de Zuiderzee was en nagenoeg alle plaatsen aan de Friese kust visserij bedreven.  Er worden in Laaxum jaarlijks zeilwedstrijden gehouden met Staverse jollen, een type vissersschip dat in vroegere tijden ook in Laaxum gebruikt werd. In 2012 werd het honderdjarige bestaan van de haven gevierd.

Deze serie foto's van de veerboot van Schiermonnikoog naar Lauwersoog wordt gekenmerkt door de prachtige wolkenlucht, windstil weer, het lage getij en een laagstaande zon tijdens een prachtige zomeravond.

Als je vanuit het westen Workum binnenrijdt via de Lange Leane en de Hylperdyk kom je bij de sluis deze historische scheepswerf tegen. In de havenkom liggen vaak historische schepen te wachten op reparatie of schoonmaakbeurt. In dit geval ligt er o.a. de Staverse Jol HL90.

Als je via de A31 van Leeuwarden naar Harlingen rijdt zie je ter hoogte van Franeker aan de rechter kant een prachtig rood kerkje,. Dit is het kerkje van het kleine dorpje Boer. Wikipedia zegt het volgende over dit kerkje: "De gepleisterde eenbeukige kerk uit de 12e eeuw kerk was oorspronkelijk gewijd aan Maria. In de 16e eeuw werd de kerk verhoogd en uitgebreid met een gotisch koor met steunberen en een toren. De luidklok uit 1561 is van klokkengieter Willem Wegewaert. Het ingangsportaal uit 1664, gesierd met twee leeuwen en een vaas, is afkomstig van de afgebroken stins Elgersmastate. Het interieur wordt gedekt door een tongewelf uit de 17e eeuw. (Bron Wikipedia)" Het was prachtig zomerweer toen deze serie foto's werd gemaakt.

Het is een genot om over de Oudebildtdijk te rijden. Als je bij Dijkshoek de dijk op rijdt heb je vele kilometers voor je met vergezichten en oude historische lintbebouwing van en aantal aan de dijk liggende dorpjes. Tijdens de eerste kilometers heb je grote kans dat kuddes schapen de dijk bevolken. Ze liggen vaak heerlijk in het gras te luieren of grazen hun maaltje bijelkaar. De schapen gaan amper aan de kant. Als je in de auto bent moet je stapvoets rijden. Maar wie heeft met zo'n uitzicht behoefte aan snelheid!

Het dorpje Nij Altoenae ligt midden op de Oudebildtdijk. Het is een lastig dorp om op de foto te zetten. Je wilt graag het enorme contrast laten zien tussen de lintbebouwing op de dijk en het weidse kleilandschap aan weerskanten daarvan.  Als je naar het noorden kijkt zie je in de verte de moderne zeedijk met daarvoor vaak aardappelvelden en soms in het voorjaar een bollenveld. Zuidelijk zie je ook weidse vlakten maar nu met iets meer variatie en direct onder aan de dijk de grote bijbehorende akkerbouwbedrijven. Op korte afstand zie je het dorp Sint Annaparochie liggen. Aan de zuidelijke horizon zie je de kerktorens van een groot aantal dorpen waaronder Minnertsga, Tzummarum en Sint Jacobiparochi.

Op een koude winterdag in 2021 zijn deze foto's egmaakt van de Sint-Thomaskerk in Waaxens. De kerk ligt direct aan de weg naast de monumentatel pastorie. De historie van de kerk gaat terug tot de dertiende eeuw.

In het zuidwesten van Friesland vind je veel klokkenstoelen. Vaak in kleine dorpjes waar het geld ontbrak om een kerk te bouwen. Deze klokkenstoel is een beetje aan het vervallen. Er staat notabene een bord bij dat je moet oppassen voor vallend puin.

Ouwe Syl (Oudebildtzijl) ligt aan het voeteneind van de Oudebildtdijk. Het dorp wordt gekenmerkt door de bijzondere bebouwing zowel op als langs de dijk. In het  centrum vind je een aantal bijzondere en monumentale gebouwen waaronder de voormalige kerk waarin nu het museum de Aerden Plaats gevestigd is. Bijzonder is ook de monumentale brug en het aanliggende dorpscafe.

Koehool is een klein buurtschap onder aan de Waddenzeedijk. Je komt het tegen als je bij Harlingen de Sédyk pakt. Je rijdt dan tientallen kilometers aan de voet van de dijk. Koehool is niet meer dan een paar huisjes, een bunker uit de tweede wereldoorlog en een standbeeld van een visserman die een mand met vissen draagt. Het beeld heet de "Waadfisker".  Je hebt bij Koehool een mooie parkeerplaats halverwege de dijk zodat je op de dijk kunt turen over het wad met Ameland aan de horizon. 

Op de Waddenzeedijk boven Holwerd staat de beeldengroep "Wachten op hoog water" van kunstenaar Jan Ketelaar. Het was een koude en winderige dag op 13 feb 2021 toen deze foto's laat in de middag werden gemaakt.

Het is voor het eerst dat ik de molen van Sint Johannesga heb zien draaien. Een mooi gezicht. Ook al stond er weinig wind, de molen draaide gestaag en je kon het houten mechaniek een beetje horen kraken.

Dit klassieke zeilschip verlaat de haven van Lauwersoog. De zon staat al laag aan de westelijke hemel. Aan de horizon is Schiermonnikoog zichtbaar.

Midden in het veld tussen de dorpen Nieuwehorne, Oldeberkoop en Nijeholtpade ligt de zogenaamde Meulestuw. Het is een bijzonder mooi en gaaf sluiscomplex. Vooral het sierlijke witte sluiswachtershuisje maakt het plaatje compleet.

Op 14 jan 2021 zijn deze foto's gemaakt in de buurt van Oudemirdum. Het had 's nachts stevig gewaaid en gesneeuwd met sneeuwduinen tot gevolg. Het IJsselmeer lag er bevroren bij. In de verte zie je de windturbines die van Lemmer naar Urk zijn opgesteld.

De Nicolaaskerk (12e eeuw) in Hijum staat prominent op een kleine maar indrukwekkend hoge terp. De terp rond de kerk is grotendeels afgegraven waardoor de hoogte des te meer opvalt. Naast de kerk ligt de ijsbaan van het dorp (zie  andere serie). Als de bomen rond de kerk vol in het blad zitten is het vanwege de schaduwen best lastig om de kerk mooi op de foto te krijgen. 

Dit mooie groene Skûtsje kwamen we tegen op de Langweerder Wielen. Waarschijnlijk afgehuurd voor een personeelsreisje o.i.d. want het dek zat lekker vol met enthousiaste mensen. Het was een mooi gezicht om te zien hoe het Skûtje in alle kalmte richting de ondergaande zon voer.

De zogenaamde Museumhaven in Leeuwarden is altijd een genot om naar te kijken. Historische schepen liggen aangemeerd op een plaats waar je een van de meest markante uitzichtpunten van Leeuwarden hebt.  Je kijkt vanaf de Westersingel uit op de Oldehove, het beeldmerk van Leeuwarden, de stadsschouwburg en de koepel van de voormalige Friesland Bank. De historische schepen vormen een indrukwekkend decor.

Het Mandefjild bij Bakkeveen is een prachtig natuurgebied. Heide, bossen en zandverstuivingen wisselen elkaar af. Niet vaak kom je een hagedis tegen. Dit exemplaar zat op een afgebroken en verdorde boomtak heerlijk in de zon op te warmen. De rijk bloeiende heide maakt met zijn paarse kleuren het plaatje compleet.