Friens
Friens is in lyts terpdoarp yn in opmerklik lânskip. It bestiet út in diels ôfgroeven, hege terp mei de tsjerke, in pear beskieden streekjes oan de Beslingadyk en Van Sytzamawei en ferspraat lizzende boerepleatsen. Friens leit westlik fan it drokke doarp Grou yn de wrydske greiden tusken twa fraai troch it lânskip meänderjende útrinners fan de Boarn nei de eardere Middelsee: tusken it Swin en de Mûzel yn. It lêste wetterke, dat no yn Raerd eindicht, wie oant 1984 de grins tusken Idaarderadiel en Raerderhim. It Swin rint nei it noarden ta, rjochting Reduzum. Alhiel yn it suden streamt it brede wetter fan de Kromme Grou.
De doarpsbebouwing leit oan in âlde dyk dy’t de hearewei foarme fan Ljouwert nei Swol; de ryksstrjitwei waard yn 1826-1827 westlik fan it doarp oanlein. No rint de âlde dyk foarby it doarp dea. Noardlik fan Friens leit de agraryske buert Wilaard mei inkele buorkerijen.
Oant 1849 waard it lytse doarp dominearre troch de súdlik fan it doarp steande Beslingastate, yn 1620 as bûtenhûs ferboud en ieuwenlang bewenne troch de famylje Van Sytzama. “Eene schoone gelegenheid met graften en cingels omringd” wurdt it ein 18e ieu neamd, mar goed in heale ieu letter is de state ôfbrutsen. Op it hiem stiet no in buorkerij.
De herfoarme tsjerke is yn 1795 boud en ferfangt in midsieusk beahûs. Se is yn 1906 noch ris ferboud. It is in ienfâldich bouwurk mei in rûnbôgige yngong, mei deromhinne tinkstientsjes en in geveltop mei lytse finsters en bekroand troch in tuorke mei galmgatten, oerwurken en in ynsnuorre spits. Binnenyn de tsjerke liket it as is it it eksklusive mausoleum fan de Van Sytzama’s. Oan de wanden en oargelgalerij hingje trettsjin grutte roubuorden út de 18e en 19e ieu en in stamlist fan de famylje. Boppedat steane der yn de koarsluting seis grutte byldhoude sarken fan de famylje opsteld.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
NLP: VVV Mid Fryslân
DEP: VVV Mid Fryslân
