Unfortunately, at the moment we can provide only parts of this website in the English language. For those parts of the website that not yet have been translated we recommend use of the Google Translate option next to the title of the item.
Sibrandahûs
Sibrandahûs is een klein dorp, een relatief jonge nederzetting die in het bedijkte Friesland niet meer op een terp gebouwd hoefde te worden. Het dorp heeft geen kern, maar bestaat uit een kerkje in een boomzoom en verder weidse landen, oorspronkelijk ook aan de overzijde van de Ee, met hier en daar agrarische bebouwing.
De kloeke stelpboerderij Starkenborgh ten noordoosten van de kerk staat wel op een huisterp en daar is het allemaal begonnen. In de Middeleeuwen stond hier een sterk huis Sterkenburg dat in bezit was van de Tjaarda’s van het nabijgelegen Rinsumageest. Later is daar door een Gronings huwelijk de belangrijke tak Tjarda van Starkenborgh uit voortgekomen. Nu staat er de in 1868 gebouwde grote stelpboerderij met een vooruitgebouwd, onderkelderd en van een zolderverdieping voorzien voorhuis. Waarschijnlijk stichtten de Tjaarda’s bij hun versterkte huis het kerkje als een soort kapel, want het lijkt onwaarschijnlijk dat het een uithof van de ruim een kilometer westelijker gelegen cisterciënzer abdij was.
De kerk moet gebouwd zijn omstreeks 1300; in romano-gotische stijl, de kraallijsten rond de raamnissen wijzen daarop. Het venster bij het koor bezit zelfs nog de oude decoratieve indeling, de tracering. Die is bij restauraties heel behoedzaam behandeld. Bovendien staat in het midden nog een gedichte ingang met een prachtig geprofileerd, rond venster. De omlijsting van dit venster vertoont een afwisseling van gewone profielsteen en stenen die zijn geglazuurd. Er zijn resten bij de kerk in de grond gevonden van een rondboogfries van de gootlijst die ook in deze periode passen. De kerk was oorspronkelijk aan de westkant iets langer en bezat stenen gewelven; de aanzetten zijn binnen aan muursporen te herkennen. Vermoedelijk heeft het kerkje nooit een toren gehad.
Er rest niets van het vóór 1163 gestichte grote klooster Klaarkamp dat ten westen van Sibrandahûs lag; het is spoedig na de Hervorming (1580) gesloopt. Evenmin is er veel over van het Klaarkampstermeer: het is grotendeels ingepolderd. De Klaarkampstermolen staat ten zuiden van het voormalige meer.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
