Bezienswaardigheden in Aldeboarn

De Boorn bij Aldeboarn, Mijn mooiste plekje

Eigenlijk stelt het niets voor, een bocht in het water, een knik in de oude arm van de Boarne. Een deel van de oude laaglandbeek, stromend door het cultuurlandschap tussen Aldeboarn en Alde Feanen.

En toch... die luchten en verten. Het dode riet met een woerd beloftevol in de ochtend. De geluiden aan de andere kant in de elzensingel. Een winterkoninkje, schril en schetterend aan het eind, de eerste rietmus, een tjiftjaf en soms een fitis. Het koeren van de houtduif, onzichtbaar over het water. De rij palen voor de inham met twee scholeksters en een eenzame tureluur.

Wij hebben het zien veranderen. Drie twijgjes van een wilg werden grote bomen met zware kruinen. Een hectares grote grondberging die er opeens was en die dit jaar ook zomaar weer verdween.

Niet terug te vinden in de vlakke groene hoek grasland, met opnieuw kieviten en grutto's. En in het wat natte midden watersnippen.

Wat is er mooi aan dit plekje, wat is er fijn aan kou in het veld, aan felle hagelbuien en regenwater en harde wind die de tranen uit de ogen waait? Maar het kan ook anders. Het indrukwekkende krieken van de dag, een opkomende vuurbal achter Drachten. Zonnestralen over lijf en leden, zodat de jas uit kan.

Wat maakt deze plek zo aantrekkelijk? De sfeer van de vroege ochtend of de spanning van het kansje van dat ene 'ljipke' waarvan we weten dat het niet lang meer duurt? Of is het toch het landschap dat ondanks het nieuwe landwerk toch die oeroude bewoners heeft bewaard? Ik weet het niet, maar jaar na jaar geniet ik van dat mooiste plekje van Friesland. Een paar dagen, in 'aaisikerstiid'.'

Bij Britteburg 1: draaibrug

In het centrum van Aldeboarn liggen twee ijzeren draaibruggen over het riviertje de Boorne. De draaibrug bij Britteburg 1 is een eenvoudige stalen constructie met twee verticale staanders, met elkaar verbonden door een boog.
Aan de zijde van het scharnierpunt van de brug is in de kade een gemetseld looppad aangebracht, waarbinnen het uiteinde van de brug kon draaien als de brug werd opengedraaid.

Aldeboarn, Warniahúzen 4: slak-boerderij

Nieuw in de boerderijbouw van de jaren dertig was het type `slak`. Deze boerderij, gebouwd in 1938, is er een voorbeeld van. Naast het hoofdgebouw bevindt zich een grote bijschuur. Het complex is gebouwd in de trant van de interbellum-architectuur.

Weaze 30: woonhuis
Aldeboarn was vroeger een belangrijk plaatsje dat leefde van scheepvaart en visserij. In de achttiende eeuw zorgden de veenafgravingen voor werk. De bebouwing langs de Boarn, een oude waterloop die in de middeleeuwen in open verbinding stond met de zee, draagt een enigszins stedelijk karakter.
Weaze 30 werd in 1760-1762 gebouwd voor Klaas Teunis de Jong, veenbaas te Gersloot, en Marijke Klazes, zijn echtgenote. Het huis kreeg een klokgevel met gebeeldhouwde aanzetstukken en topafdekking. Van 1956 tot zijn overlijden in 1972 woonde de Friese componist Paulus Folkertsma in het huis.
Doordat van de oorspronkelijke inrichting veel bewaard is, geeft het huis een uitstekend beeld van het Friese woonhuis in de achttiende eeuw. Zo zijn de houten vloeren en grenen balken bewaard, evenals de aankleding met houten schouwtjes, bedsteewanden en tegellambrizeringen. De opkamer heeft prachtige tegeltableaus met voorstellingen van de vier seizoenen, met verwijzingen naar het beroep van de bouwheer. In de kamer is ook een oude kastenwand die mogelijk de administratie van de veenbaas bevatte.