Ternaard - dorp in Friesland
Ternaard
Ternaard is een komdorp waarvan de oorsprong nog niet bevredigend is verklaard. Er zijn in de Middeleeuwen terpen geweest, maar dat waren mogelijk slechts huisterpen. Het kerkhof lijkt zich nauwelijks boven het maaiveld te verheffen. Wel lag Ternaard op een strategische samenkomst van vaarten en wegen. Naar het zuiden toe de Ternaardervaart die voorbij Hantum voortgezet wordt als Hantumervaart naar Dokkum. Naar het oosten met een vaart richting Wierum en Nes.
In de door kaarten en beschrijvingen gedocumenteerde tijd is Ternaard al een flink dorp en de geschiedenis van de nederzetting zal stellig verder teruggaan dan de late Middeleeuwen, wat wel is beweerd. Aan de randen en in de omgeving van Ternaard hebben belangrijke adellijke huizen gestaan. Aan de oostkant het eenvoudige Aylvastate en in het zuiden het grote Herweystate. Ze zijn beide gesloopt. Op het terrein van de laatste is in 1901 het station van de lokaalspoorweg gebouwd.
De grote gotische dorpskerk dateert uit het tweede kwart van de 16de eeuw. De toren met ingesnoerde spits is in 1871 gebouwd in de voor die tijd decoratieve eclectische stijl. De kerk is eenbeukig en heeft een vijfzijdige koorsluiting en is geleed door steunberen aan weerszijden van gevelvakken met grote, licht spitsbogige vensters. De kerk bezit een gaaf midden 17de-eeuws interieur met een lambrisering, een preekstoel met doophek voorzien van een fraaie koperen doopboog, een drievoudige herenbank van de familie Aylva en een avondmaalstafel met bijbehorende banken. De eenvoudige doopsgezinde kerk uit 1850 bezit een klein geveltorentje. De gereformeerde kerk is uit 1921 en een kenmerkend bouwwerk van de in deze streken actieve architect Ane Nauta.
Schuin tegenover de kerk is in 1865/’66 het raadhuis van Westdongeradeel gebouwd. Een gebouw van eenvoudige deftigheid met een voor het souterrain gebouwde bordestrap naar de omlijste ingang van de beletage. Ten westen van de kerk zit in een huis een grote gevelsteen met de plattegrond en het profiel van een vestingstad, mogelijk Rijssel (Lille).
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
NLP: Beleef Friesland
