Tussen Lende en Tsjonger - regio in Friesland
Tussen Lende en Tsjonger
Vaak wordt gezegd dat Friesland eigenlijk eindigt bij het riviertje de Tsjonger: ten zuiden daarvan liggen de Stellingwerven, een gebied met een geheel eigen karakter en cultuur. Hier praat men ook geen Fries, maar "Stellingwarfs", een nedersaksisch dialect dat ook in het aangrenzende deel van Overijssel en Drenthe gesproken wordt. Alles over de geschiedenis van dit bijzondere gebied vindt u op www.stellingwerven.dds.nl.
De Tsjonger (Kuunder in het Stellingwerfs) en de Lende zijn twee riviertjes die bijdragen aan de afwatering van het Drents Plateau. Precies tussen deze stroompjes, waar het land hoger en dus droger was, is een aantal dorpen ontstaan. De bij de dorpen behorende landerijen (de ’dorpsgebieden’) strekten zich in noordelijke en zuidelijke richting uit tot aan de genoemde riviertjes. Beide riviertjes vormden in de Tachtigjarige Oorlog samen de Lende-Kuunderlinie, die deel uitmaakte van de Friese Waterlinie die dwars door Zuidoost Friesland loopt. Ten zuidoosten van Oldeberkoop, bij het Stuttebosch, lag de Bekhofschans, waarvan de contouren in 2007 weer zichtbaar gemaakt zijn.
Oldeberkoop, in de eerste helft van de negentiende eeuw hoofdplaats van Weststellingwerf, is niet alleen letterlijk het middelpunt van deze regio; het mooie, een zekere grandeur uitstralende dorp is ook het toeristische centrum. Het ligt midden in het 340 hectare grote natuurgebied de Tsjongervallei van Staatsbosbeheer. Ook It Fryske Gea bezit in de omgeving van Oldeberkoop een aantal natuurgebieden: het Meulebos, de Delleboersterheide, de Diakonievene en de Bekhofschaans. Vanuit het dorp zijn wandelroutes uitgezet naar de verschillende natuurgebieden. Bij het VVV-foldersteunpunt zijn daarnaast beschrijvingen verkrijgbaar van een wandelroute door het dorp en een aantal fietsroutes in de wijdere omgeving.
Het zeer actieve dorp kent een groot aantal evenementen. Om er een paar te noemen: de voorjaarsfair, eind juni een ’kuierweekend’, gedurende vier weken in de zomer een Kunst- en Kijkroute en op de laatste woensdag van juli een jaarmarkt. Verder bevinden zich in het dorp een internationale school voor textieltechniek, kunst en vormgeving (met een galerie; zie www.hawar.nl), een galerie die zich heeft gespecialiseerd in ’honden- en paardenkunst’ (Nimrod), een schaakmuseum, een hertenkamp, een kaasboerderij en een ’1000-dierenboerderij’.
Het landschap tussen de Lende en de Tsjonger is een typisch coulissenlandschap dat karakteristiek is voor het grootste deel van de Stellingwerven: langgerekte, door houtwallen omzoomde percelen grasland en akkers, afgewisseld door heidevelden, water en bos. Een prachtig decor om in te wandelen, te fietsen of paard te rijden. Maar ook vanaf het water kan het gebied verkend worden. De Tsjonger, onderdeel van de Turfroute, is bevaarbaar voor motorboten en is via een opvaart verbonden met Oldeberkoop, waar een passantenhaven is. De Lende is geschikt om te kanoën. Een kano kunt u bijvoorbeeld huren op de camping van Oldeholtpade, die eigendom is van de Vereniging Plaatselijk Belang. Door die vereniging zijn drie wandeltochten uitgezet in de omgeving van het dorp. Voor de routebeschrijvingen, inclusief interessante informatie over de omgeving, gaat u naar www.oldeholtpade.com. In het gebied ten noordwesten van Oldholtpade werd rond 1840 begonnen met de afgraving van het veen. De zogenaamde "Holtwolder akkerturf", genoemd naar de dorpjes Oldeholtwolde en Nijholtwolde, was naar verluid van uitzonderlijke kwaliteit.
In het noordoosten van deze regio ligt Makkinga, dat bekend is om de vlooienmarkt die van maart tot en met oktober elke laatste zaterdag van de maand gehouden wordt. Deze openluchtmarkt wordt ook wel aangeduid met "Waterlooplein van het Noorden". In het dorp bevindt zich "Museum Oold Ark", waar allerlei handgereedschappen uit vervlogen tijden tentoongesteld zijn. In dit museum is ook een routebeschrijving verkrijgbaar voor een cultuurhistorische wandeling door het dorp. Meer informatie over de vlooienmarkt en het museum vindt u op de site van de VVV-Makkinga.
Colofon
FrieslandWonderland
