©: FrieslandWonderland

Beesterzwaag kreeg landelijke bekendheid toen de pers er achter kwam dat landgoed Lauswolt de "geheime" locatie was voor de besprekingen die uiteindelijk leidden tot het kabinet Balkenende IV. De keuze van de politieke leiders voor deze omgeving is niet verwonderlijk: ver weg van alle hectiek, lommerrijk én met de nodige grandeur. Niet voor niets staat Beetsterzwaag bij ingewijden ook wel bekend als "het Wassenaar van het noorden".

Van oudsher was de omgeving van Beetsterzwaag al in trek bij de adel en het patriciaat, die er hun landgoederen met buitenverblijven realiseerden. Begin negentiende eeuw werd door de grootgrondbezitters begonnen met het op grote schaal aanplanten van bossen. Sindsdien ontwikkelde ook het dorp zelf zich tot een woonplaats die tot op de dag van vandaag geassocieerd wordt met "chique" en "deftig".

Het bosgebied rond Beetsterzwaag is in landschappelijk opzicht een juweeltje: naaldbos en loofbos wisselen elkaar af en worden onderbroken door stukken grasland, heidevelden en water. Behalve landgoed Lauswolt, waar ook een golfbaan aangelegd is, ligt hier ook het prachtige, in de landschapsstijl aangelegde Park-Olterterp. In het gelijknamige landhuis, dat in 1907 werd gebouwd ter vervanging van een ouder slot, zetelt It Fryske Gea, de provinciale vereniging voor natuurbescherming.

Langs de Boorne (ook wel Oud- of Koningsdiep), een afwateringsstroompje van het Drents Plateau, is sprake van een brede, open strook die het gebied van oost naar west doorsnijdt. Ten zuiden daarvan gaat het bosgebied verder en ligt ook de Liphústerheide, een uitgestrekt heideveld van 6 hectare. Nog verder naar het zuiden gaat het bosgebied over in het halfopen landschap rond Hemrik en Lippenhuizen. Hier is de verveningsgeschiedenis van het gebied nog duidelijk herkenbaar in de strakke, langgerekte verkaveling.

Dat laatste geldt ook voor het westelijk deel van de regio, tussen Gorredijk en de Wijde Ee (ten westen van Drachten). Hier is sprake van een afwisselend landschap dat bestaat uit uitgestrekte veengebieden, kleine stukjes bos en water. De Boorne vervolgt hier zijn weg, en daarnaast liggen hier de Nieuwe Vaart en het Polderhoofdkanaal, beide gegraven ten behoeve van de afwatering én de afvoer van turf. Het kaarsrechte Polderhoofdkanaal, dat bij Nij Beets een haakse bocht maakt richting de Nieuwe Vaart, stamt uit 1875 en werd in 1967 afgesloten voor de scheepvaart. Inmiddels is het ten behoeve van de recreatievaart heropend. Daarmee ontstaat een extra schakel tussen de Turfroute, waar de Nieuwe Vaart onderdeel van is, en het Friese Merengebied. Een prachtig beeld van de geschiedenis en de gevolgen van de verveningen in het gebied wordt geboden door museum It Damshûs in Nij Beets.

Tenslotte mag beslist niet onvermeld blijven de Wijnjeterper Schar, een natuurgebied ten oosten van de bossen van Beetsterzwaag dat bestaat uit bos, vennetjes, heide en ruig grasland. Door dit gebied loopt een drie kilometer lange ’poëzieroute’: een wandeling langs vijftien panelen met gedichten van verschillende dichters, in het Fries, Nederlands én Stellingwerfs, de streektaal die in Zuidoost Friesland gesproken wordt. De gedichten zijn ook, voorgelezen door de dichter zelf, te beluisteren met een mp3-speler. De geluidsbestanden en de teksten staan op de website van Staatsbosbeheer-MP3 en kunnen worden gedownload.

Het zal duidelijk zijn: de wijde omgeving van Beetsterzwaag is in alle opzichten een zeer aantrekkelijk gebied. Natuur, rust, landschapsschoon, cultuur en cultuurhistorie, sportieve mogelijkheden: deze regio heeft zeer veel te bieden. De op zich al afwisselende bossen lenen zich bij uitstek voor wandelen, paardrijden of mountainbiken. En voor wie de enorme gevarieerdheid van de héle regio wil ontdekken, is de fiets een prima vervoermiddel. Tenslotte kan één en ander ook nog worden gecombineerd met een vaartocht door het gebied.

Colofon

FrieslandWonderland

© Foto voorblad: FrieslandWonderland