Voormalige hervormde kerk
Voormalige hervormde kerk
De kerk staat op een door een gracht omgeven kerkhof dat over een brug kan worden betreden. Er staat een vroeg 19de-eeuws hek met boog, leliebekroning en penanten met vazen. De recht gesloten zaalkerk dateert uit de 13de eeuw met 93 centimeter dik, van kloostermoppen gemetseld muurwerk. De diepe dagkanten van de vensters, wijzen ook op de middeleeuwse oorsprong. Door de pleisterlaag zijn de geleding en de sporen van oorspronkelijke vensters, nissen en ingangen aan het oog onttrokken. De kerk wordt verlicht door vier spitsboogvensters aan beide zijden, de oostelijke gevel is gesloten. Tegen de zuidzijde staan twee forse steunberen. De geblokte pleisterlaag werd aangebracht tijdens de ingrijpende vernieuwing in de jaren 1846-’51.
Aanvankelijk stond aan de noordwestzijde een losstaande klokkentoren. Toen deze bouwvallig was geworden, is in 1848 een toren tegen de kerk gezet. De torenromp is geleed door hoekpenanten die onder en boven samenkomen en zo verticale spaarvelden vormen. In de westelijke gevel staat de neoclassicistische ingangspoort met halfrond bovenlicht. Hiervoor ligt als stoep een plaat roze Bremer zandsteen, mogelijk een altaarsteen. De torenverdieping heeft cirkelvormige vensters en bovenin staan dubbele, rondbogige galmgaten. De bekroning met spits wordt omgeven door een goed gedetailleerde, ver uitkragende balustrade.
De vlakke balkenzoldering is tijdens de vernieuwing in het midden van de 19de eeuw vervangen door een gestukadoord tongewelf, mede om het toen geplaatste orgel de ruimte te bieden. Het instrument is in 1851 gebouwd door P. van Oeckelen. De inrichting met meubilair is een generatie eerder te danken aan jonker Goosen Geurt Alberda van Dijksterhuis uit Pieterburen die hier collator was. De preekstoel, het doophek en de banken zijn in 1829 vervaardigd door S.S. Kamminga uit Eenrum. Het snijwerk aan de herenbanken is van de hand van Anthonie Walles die ook werkte voor Pieterburen en Eenrum. De bank voor de collator draagt diens wapen en een voorstelling van het Laatste Avondmaal, dat na ontvreemding recent is nagesneden.
De muurschilderingen zijn als examenproject van de kunstacademie in 2003 aangebracht door Wouter Bosma. De kerk is eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken.
Locatie
Nienhuisweg 1 - 9957NG, Saaxumhuizen
Colofon
Peter Karstkarel
