Protestantse kerk
Protestantse kerk
De rechtgesloten zaalkerk is in de eerste helft van de 13de eeuw van warmrode baksteen gebouwd in de voor deze streek zeldzame romano-gotische stijl. De kerk is drie traveeën diep, aangegeven door lisenen in het muurwerk. De benedenzone van het muurwerk is vlak en onversierd. De ingangen aan noorden zuidzijde zijn dichtgemetseld, die aan de noordzijde liet het duidelijkste spoor achter. De bovenzone bezit een prachtige plastische geleding van nissen in verschillende formaten die gevuld zijn met metselmozaïek. Aan de noordzijde zit een dubbelboognis met een console onder de boogjes. Daartussen hebben kleine vensters gestaan maar deze zijn verdrongen door grote rondboogvensters die er vermoedelijk in de 18de eeuw zijn ingebroken. Aan beide zijden van de oostelijke travee zijn twee smalle nissen te zien waarin dichtgezette kleine vensters zijn verwerkt.
De oostelijke sluitmuur laat het romano-gotische karakter nog het gaafst zien. Er zit een fraaie compositie van nissen: aan de zijkanten brede dubbelboognissen met consoles en kepervormig metselmozaïek en daartussen drie slanke rondboognissen die kleine klimmende vensters hebben bevat, maar later zijn dichtgemetseld. De geveltop is versierd met vijf klimmende rondboognissen. In 1906 is de westgevel vernieuwd en is er een tochtportaal voor gebouwd in een weinig passende stijl. De dakruiter met spitsje dateert uit 1873.
Het interieur wordt gedekt door een witgesausd tongewelf met – in 1857 aangebrachtetrekbalken. De oostelijke sluitwand vertoont twee nissen van dichtgezette romaanse vensters en daarnaast een spitsboognis van een iets beschadigde, fraaie piscina. In de wanden wijzen resten van muraalbogen op een vroegere stenen overwelving. De laat-18de-eeuwse preekstoel draagt op de kuippanelen gesneden symbolen voor de vier jaargetijden: bloesem, korenaren, druiven en schaatsen. De herenbank is eveneens 18de-eeuws. De avondmaaltafel, een fraai meubel in Lodewijk XVI-stijl is een schenking van de familie Van Teijens, een vermogende familie uit Beetsterzwaag die ook de Coendersborg bezat. Van deze familie hangen twaalf ruitvormige rouwborden, afkomstig uit Beetsterzwaag, nu in Nuis. Het orgel is in 1953 uit verschillende oudere instrumenten samengesteld. De kerk is eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken.
Locatie
Nieuweweg 29 - 9364PA, Nuis
Colofon
Peter Karstkarel
