Protestantse kerk
Protestantse kerk
Aan de kerk tekent zich een bewogen bouwgeschiedenis af, maar hoe deze verliep moet toch ook uit geschreven bronnen worden gehaald. Vanouds bestond Finsterwolde uit twee kernen, West- en Oost-Finsterwolde. De laatste is, met de daarop staande Sint-Nicolaaskerk, door stormvloeden die de Dollard deden ontstaan verzwolgen. Aan welke heilige de kerk van West-Finsterwolde was gewijd, is nog niet bekend. Oorspronkelijk was zij een romano-gotische kruiskerk uit omstreeks 1275. Zij heeft de dwarsbeuk en het koor verloren; alleen het hoge schip bleef over. Dat is sterk gewijzigd, maar de muren bezitten aan de buitenzijde nog wel de rondbogige spaarvelden tussen colonnetten met kapiteeltjes uit de late 13de eeuw, waarin aan zuid- en noordzijde spitsboogvensters zijn gebroken. Onder het in 1852 aangebrachte tongewelf is in de wanden aan de binnenzijde nog het triforium, een hoge nissenarcade, aanwezig. Hoog in het uitwendige metselwerk zitten rechthoekige nissen – één aan de noordzijde, vier aan de zuidzijde – die daar ook sporen van zijn.
De driezijdige koorsluiting is mogelijk aangebracht na een dorpsbrand in 1586 en de gepleisterde westgevel in een merkwaardige mengstijl is uit de tijd van de grote verbouwing in 1852. Spitsboognissen tussen colonnetten met kapitelen verwijzen naar de gotiek, de geblokte hoekpenanten en de ingang met pilasters en een segmentvormig timpaan naar het classicisme.
De aan de weg ten noordwesten van de kerk staande losse toren is in 1822 gebouwd. Hij is ongeleed, beneden voorzien van een poortdoorgang en hij kreeg op de hoeken in een classicistische trant verwerkte dichte reeks van neggen. Na een balustrade bestaat de fraai gedetailleerde bekroning uit een achtzijdige lantaarn met een naaldspits.
Onder het houten tongewelf van het inwendige bezit de kerk harmonieus meubilair uit het begin van de 19de eeuw. De preekstoel (1806) heeft een kuip met personificaties van de kardinale deugden en voorstellingen van de evangelisten. Het doophek (1817) heeft vaasvormige balusters in empire-stijl. De herenbank van de familie Heddema dateert van 1813 en het orgel is in 1808 gebouwd door H.H. Freytag.
Locatie
Hoofdweg 7 - 9684CA, Finsterwolde
Colofon
Peter Karstkarel
