Bezienswaardigheden in Westhem

In het weidse kleigebied van Wymbritseradiel liggen de drie boezemmeertjes Vliet, Rietmar en Sipkemar. Samen met het voormalige boezemland van het Tsjesskar vormen ze de Blauhúster Puollen.

De waterkwaliteit van de meertjes is niet goed genoeg voor bijzondere planten, maar als pleister- en foerageergebied voor watervogels zijn It Vliet, Rietmar en Sipkemar wel van belang.

De Blauhuster Puollen zijn vrij toegankelijk.

De Bartholomeuskerk staat buitengewoon schilderachtig achter de Hemdijk op een bescheiden terp. De kerk is vernieuwd maar de toren is 13de-eeuws. Hij is ongeleed gebouwd van gemêleerd rode en gele kloostermoppen, waarbij nu eens de gele en dan weer de rode kleur domineert. In de westgevel staat een klein, licht spitsbogig venster met kraalprofiel in de dagkant. Hoger zit nog een klein rondboogvenster en bovenin telkens twee rondbogige galmgaten. De geveltoppen van het zadeldak kregen pinakels. In de benedenruimte zijn de restanten van een stenen overwelving te zien; de muren vertonen uitsparingen en ook hoger zitten smalle nissen. De eenvoudige deur naar die ruimte is 17de-eeuws en heeft aan de binnenzijde ingekerfde huismerken en jaartallen. De oudste luidklok dateert van 1353, de andere is in 1639 door Jacob Noteman gegoten.

De kerk is in 1708 gebouwd ter vervanging van een oudere. Het jaartal staat op de sluitsteen boven de rondbogige en van neggen voorziene ingang aan de noordzijde met een mooie, gegroefde deur. Het is een uiterst eenvoudig bouwwerk met ongeleed muurwerk van bruinrode baksteen in klein formaat. In de noord- en de zuidmuur staan twee grote rondbogige vensters en in de driezijdige sluiting kregen de zuidoostelijke en noordoostelijke muren liggende ovale vensters.

Ook de inrichting van het kerkzaaltje is eenvoudig. De ruimte wordt gedekt door een houten tongewelf. De kerkbanken, links de dichte voor de mannen met gedraaide knoppen, rechts de open banken voor de vrouwen met kleine siervazen, staan op het oosten gericht. Het pad is bevloerd met hardstenen tegels waartussen vier 18de-eeuwse gebeeldhouwde tegels van de familie Ykema liggen. Tegen de sluiting staat de preekstoel met klankbord. De kuip bezit op de hoeken gesneden festoenen. Mogelijk dateert het preekmeubel uit de bouwtijd; er is toen aan Gerben Ferdinants een bedrag betaald, maar dat kan ook voor de verplaatsing en opknapperij zijn geweest. Er zijn ook meningen die de preekstoel in de 17de eeuw plaatsen. De kerk is eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken.

Bouwstijl: Zaalkerk
Datering: 1708, toren 14e eeuw
Restauratie: 2005
Ligging
Het ligt ten zuidoosten van Blauwhuis aan de Hemdijk. De kerk staat een beetje verloren in het landschap.

Exterieur
De zadeldaktoren is uit de 14e eeuw, terwijl de kerk dateert uit de 18e eeuw. Deze toren is de enige in de omgeving. Hij is opgetrokken in grote kloostermoppen. Op de nok staat een windwijzer uit ca 1700. In de toren hangen twee klokken, waarvan de oudste uit 1353 dateert. Het randschrift van deze klok luidt: Bartolomeus dibaphus St. rex ex immaculata mater Jesu. Ave Maria (Bartolomeus, de met purper beklede, de heilige koning en de onbevlekte moeder van Jezus. Wees gegroet Maria). Tevens vermeldt de klok de naam van pastoor Luidulfrus. De jongste klok dateert uit 1639. De huidige kerk is gebouwd in 1708 ter vervanging van de middeleeuwse kerk.

Interieur
De kerk heeft een eikenhouten preekstoel met gesneden pilasters op de hoeken van de kuip en een doophek uit de 18e eeuw. De banken zijn eenvoudig maar vormen een mooi geheel.

Huidig gebruik
De Plaatselijke Commissie die het kerkje beheert, is al vele jaren een trouwe deelnemer aan de zaterdagmiddag openstellingen in het kader van 'Tsjerkepaad'. Er vinden regelmatig concerten en exposities plaats. Verder is het romantisch gelegen kerkje beschikbaar voor rouw- en trouwdiensten.