Winaam
It terpdoarp Winaam leit by de hieltyd útwreidzjende havengebieten fan Harns. It hat in romroft ferline: der binne bysûndere argeologyske fynsten dien. Yn de ôfrûne jierren wie de terperige op de pôlen eastlik fan Winaam spearpunt yn dat ûndersyk. Op de westkant fan dizze argeologysk spannende rêch stie in tal staten, nei alle gedachten hearebuorkerijen. Der sie sprake fan Oudehuis, Nyehuis, Swingma en Tjitsma; oan it ein fan de 18e ieu wienen it al buorkerijen.
It doarp hat in kearn mei strjitsjes wêr’t de bebouwing him oan gjin roailine hâlden hat. It binne huzen fan in inkele boulaach dy’t benammen boud binne fan giele bakstien. In hûs fan twa boulagen is fan stien yn appelbloeiselkleur. Oan de noardeastkant fan de bebouwing leit in moai keatsfjild. De let goatyske tsjerke oan de súdkant fan de kearn is oarspronklik wijd oan Sint Andreas. It tsjerkeskip wie ea pleistere, mar lit nei restauraasje wer syn wiere aard sjen dy’t pronket mei in moai finsterritme. De wrakke toer stoarte yn 1684 folslein yn en waard dêrnei wer boud. Dy waard yn 1904 ferfongen troch in toer fan it ûntwerp fan de Ljouwerter arsjitekt Jurjen Bruns. Yn it moaie ynterieur mei meubilêr út it twadde kwart fan de 18e ieu is de preekstoel út 1728 it keunstsinnige middelpunt. It snijwurk fan de kûp mei wrongen en omranke korintyske hoekpylderkes is yn 1728 útfierd troch Arjen Lous. Op de panelen binne bibelske tafrelen snien. Mei lambrisearring, doophek mei doar, froulju en mânljusbanken is it in bûtengewoan ryk ynterieur. Súdlik fan de tsjerke stiet de 18eieuske konsistoarje en eastlik “t Slotsje”, in grutte pastorije yn in aardige mingde styl.
Winaam is oan de eastkant ûntsletten troch in dyk dy’t by it buorskip Foarryp nei Getswerdersyl lâns rint. By Foarryp leit yn it midden fan de hege ikkers in lyts natuerreservaat fan jong kultuerbosk, leech gerslân en in dobbe mei slykwallen. De fegetaasje hat in sâltich karakter.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
NLP: Doarpswurk
