Wierum
Wierum is in terpdoarp dat op in kwelderwâl flak by de see yn de betide Midsieuwen ûntstien is.
Dizze gefaarlike lizzing is net sûnder gefolch west. It noardeastlike part fan de rjochthoekige terp is yn see ferdwûn en oan dy kant sil ek in stik fan it doarp troch de weagen opslokt wêze. De tsjerke liket tsjin de hege seedyk oan te leunen.
Fan âlds is Wierum troch dizze lizzing in fiskersdoarp west. Oan it begjin fan de 19e ieu joegen tsien skippen oan fyftich fiskers wurk en yn 1882 telde de float fyftjin aken dy’t fan in bun foarsjoen wienen, wêrtroch de skol yn farsk wetter nei de wâl ferfierd wurde koe. Yn in fleanende stoarm op 1 desimber 1893 fergienen trettjin fan de santjin skippen: 22 fiskers ferdronken. Op de dyk docht in monumint tinken oan it doarpsdrama. De fiskerij hat dit nea wer ferhelpe kinnen. Der binne in protte karakteristike fiskershuzen ferdwûn. Oan it plein tsjinoer de tsjerke is it fiskershûs út 1823, no wetterskipshûs, wol in oantinken oan de maritime skiednis. It is in wat plechtich gebou fan fiif finsterflakken breed en twa boulagen heech mei in omliste tagong en in foar it dak útboude kajút.
De doarpstsjerke stiet no oan de noardlike marzje fan it út ticht beboude strjitten besteande doarp. De oan Maria wijde tsjerke is út de 12e ieu. It tsjerkeskip mei koar út 1912 is troch in nij gebou ferfongen, wêrtroch in opmerklik stik skiednis weifage is. De dowestiennen toer út de 12e ieu is wol bestean bleaun. Hy foarmet mei de oangrinzjende sydromten dy’t ûnder en op de ferdjipping mei de toerromte ferbûn binne, in westwurk. Oan de bûtenkant is de toer fersierd mei sparfjilden en rûnbôgefriezen en boppe op it sealdak stiet in aak as wynfaan te pronk.
Noch foar de Doleânsje stichten de Ofskiedenen yn 1875 in eigen tsjerkegebou, efter de roailine yn de Haadstrjitte. It beskieden bouwurk makket syn tsjerklike funksje allinne mar kenber mei de tsjerkefinsters.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel