Twizel
Twizel is in lang, âld streekdoarp oan de âlde drokke strjitwei tusken Ljouwert en Grins. It is fanâlds in boeredoarp en dat karakter hat it foar in grut part hâlden. Yn de ûngefear trije kilometer lange streek binne in flink oantal monumintale buorkerijen mei kreas hiem te finen. Yn Wedzebuorren in hiele groep geve kop-rompbuorkerijen.
De lange streek hat trije fertichtingen yn de bebouwing: fan súdwest nei noardeast Twizelerbuorren, Wedzebuorren en Tsjerkebuorren. Se groeiden sûnt it midden fan de 19e en foaral yn de earste helte fan de 20e ieu hieltyd mear nei elkoar ta. Foar de wenningbou nei de oarloch wie der net folle plak mear oan de streek en is der yn Twizelerbuorren noardlik fan de trijesprong mei de Mûnewei in wenwyk ûntwikkele. De Twizelerbuorren yn it westen binne sûnt 1698 troch de Twizeler Feart mei it Knillesdjip ferbûn en oan de Tsjerkebuorren yn it easten stiet fanâlds de tsjerke yn in flauwe bocht op in heech tsjerkhou. De tsjerke, yn de Midsieuwen wijd oan Augustinus, is yn 1692 fernijd oant it tsjintwurdige ienfâldige bouwurk. It is fjouwer flakken djip mei in trijesidige koarsluting. It muorrewurk is iepene mei spitsbôgefinsters. De finsternissen binne djip, wat der op wize soe dat der noch âld muorrewurk oanwêzich is. De sealdaktoer is út de betide 13e ieu en is ûnder oanklaaid mei in keperfries op kraachstiennen dy’t foar in part foarstellingen fan maskers ha en fan dowestien binne. Boppe yn sitte sparfjilden, bekroand troch in rûnbôgefries. Tsjinoer de tsjerke stiet de pastorije yn in troch beammen omseame tún. It is in pân út de 18e ieu, fiif finsterfakken breed mei in deftich middenpart mei klokgevel en byldhouwurk foar in heech dak.
Yn it noarden fan Wedzebuorren waard yn 1898 de suvelfabryk boud dy’t gjin rjochtstreekse wetterferbining hie mar oan de súdkant troch de Twizeler Feart en de Sânsleat oant op sânhûndert meter oer it wetter benadere wurde koe. De fabryk sleat yn 1976. Yn de gebouwen is letter in timmerfabryk kommen.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
