Munnekebuorren
Mûntsjebuorren is in streekdoarp dat wierskynlik yn de lette Midsieuwen oan de Petsleat ûntstien is. Fan it suden, fan Spangea ôf rûn de Petsleat yn in bôge troch de westlike hoeke fan Weststellingwerf om ek de doarpen Skerpenseel, Mûntsjebuorren en in part fan Aldlemmer te ûntsluten. Njonken de sleat rûn in fuotpaad. Op de gritenijkaart yn de atlas fan Schotanus út 1716 stiet de bebouwing fan it streekdoarp by dizze feart oanjûn, wylst der oan de even westliker lizzende wei, de Grindweg dy’t no de foarnaamste ferkearsferbining foarmet, hast noch gjin bebouwing stiet.
De Tegenwoordige Staat van Friesland hie yn 1788 net folle te melden, wol dat der oan de Grindweg al wat mear bebouwing ûntstien is: “dit Dorpje, ten Noorden van ‘t voorige Skerpenseel, op dezelfde wyze gelegen, heeft ook eene Kerk met een klein spitsje; zynde de huizen gebouwd aan denzelfden rydweg, waar aan ook twee voorgaande Dorpen liggen, als mede aan de vaart, de Padsloot genaamd, die van Spangen, voorby Scherpenzeel, hier door loopt tot aan den Weerdyk.” It doarp hat yn 1825 in soad skea ûnderfûn fan de stoarmfloed. Huzen waarden fernield en de tsjerke stie op ynstoarten. Op de kaart yn de atlas fan Eekhoff út 1850 is noch amper te sjen dat it doarp him fan de Bandseat nei de Grindweg oan it ferpleatsen wie. Dizze twa doarpsassen kamen by de tsjerke ticht by elkoar en dêr wie al wat fertichting yn de bebouwing ûntstien. Yn de 19e ieu joech neist de lânbou ek de ferfeaning in soad wurk en dat is te sjen op de kaart mei de fergroeven landerijen.
De aardich detaillearre, trijekantich sletten tsjerke út 1806 hat in houten geveltoer. It gebou is yn 1860 yngripend ferboud. Mûntsjebuorren is noch altyd in karakteristyk streekdoarp mei in frij tichte lintbebouwing. Fanwege it kronkeljende ferrin fan de Grindweg en it net konsekwint oanhâlden fan de roailinen levert dit libbendige doarpsgesichten op. De bebouwing oan de oare as fan de Petsleat is folle losser.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
