Molkwar
Ieuwenlang hie Molkwar de namme de Friese Doolhof; it is in arsjipeldoarp en dat is noch goed te fernimmen. Eartiids stienen de huzen op eilantsjes en nettsjinsteande dimpingen is it eardere byld noch wol op te roppen, te tankjen oan inkele tusken de huzen troch rinnende grêftsjes. Dizze kronkeljende wetterkes bepaalden de struktuer en net de strjitten mei kreas roaide bebouwing.
It doarp lei tusken wetterpartijen yn, noardlik lei de Sudersee, súdwestlik de útstrekte Staverske Mar, dy’t yn it begjin fan de 17e ieu droechmeald is. Hjir wenne farrensfolk, dat meastal foar Amsterdamske reders foaral op de Eastsee fear. Fan it maritime ferline is yn Molkwar neat mear oer. Yn tsjinstelling ta oare stedsjes en grutte doarpen oan de eardere Sudersee, hat Molkwar net in kompakte struktuer, mar is it doarp transparant mei alderhande trochsichtsjes. Noch altyd liket it oft de measte huzen kriskras trochelkoar hinne stean: se roppe in sfear op fan in bekoarlike ienfâld. It eardere rjochtshûs, Hellingstrjitte 8, út 1697 is in hichtepunt. It erfguod fan it doarp wurdt ûnder de oandacht brocht yn it bakkerswinkeltsje neist it Molkwarder koekefabryk. De winkel is nostalgysk ynrjochte. De herfoarme tsjerke is yn 1850 boud en de sealdaktoer is út 1799. De tsjerke hat in âlde koperen doopbekkenshâlder en trije koperen kroanen, wêrfan’t de âldste út ein 16e ieu datearret. De twadde út 1648 besit skyldsjes mei klaaiïng en de tredde is makke yn de 18e ieu.
De bloeiperioade fan Molkwar foel tusken midden 16e en ein 17e ieu yn. Nei’t de keapfardij op de Eastseelannen stagnearre, skeakelen de Molkwarder skippers oer op de fiskerij. De Staverske jollen koenen yn de baai foar de kust ôfmeard wurde. It Wiid, mei in kom by de slûs yn de seedyk, soarge foar in wetterferbining. Dy is amper mear te werkennen; it haventsje is yn de sechstiger jierren gruttendiels dimpt en de slûs sloopt. Allinne it slûswachtershûs en de natuerstiennen trep oer de dyk binne behâlden bleaun.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
FYP: Gemeente Sudwest Fryslân
