Lúnbert
Lúnbert is in streekdoarp dat diel útmakket fan de doarpenrige - fan west nei east - Terbant, Lúnbert, Tsjalbert en Gersleat, dy’t De Streek fan it âlde Aengwirden foarmen. Se binne mei it noardeastlike part fan It Hearrenfean yn 1936 by Skoatterlân kaam om sadwaande de gemeente Hearrenfean te foarmjen. Op de gritenijkaart yn de atlas fan Eekhoff út healwei de 19e ieu docht bliken dat hast de hiele omjouwing foar de turfwinning fergroeven is en ûnder wetter lei. Alhiel yn it noarden is de ynpoldering en it yn kultuer bringen fan de lânderijen wer begûn.
De Tegenwoordige Staat van Friesland wit yn 1788 te melden: “dit Dorpje ... heeft eene kerk met een spits torentje. Weleer werd hier het Recht onder den blooten hemel gehouden, gelyk zulks op meer andere plaatsen in Friesland geschiedde. In de Roomsche tyden had men hier een Vrouwen Klooster, Steenkerk genaamd, ‘t welk een Uithof of lusthof was der Abten van Oudeklooster. Zuidwaarts loopen de landen genoegzaam tot aan de Knype, werwaards men door verscheiden turfwyken vaaren kan: Noordwaarts loopt van hier eene Schipvaart tot digt aan Oudeboorn.”
De tsjerke is om 1745 hinne sloopt en op it tsjerkhôf is in klokkestoel pleatst, dy’t yn 1921 ferfongen is troch in eksimplaar fan wapene beton, sa as dat letter yn it buordoarp Gersleat ek barde. Súdlik fan dit begraafplak hat it kleaster Steenkerk stien. De ferfeanings lieten in wetterich en wiet ûnlân nei dêr‘t tuskenyn De Streek as in raffelige wâl lizzen bleau.
It yn kultuer bringen fan ûnlân, it bouwen fan gemalen en it oanlizzen fan wegen brocht opnij struktuer yn De Streek. Der kamen nije buorkerijen, sa as dy op de nûmers 245 en 251 dy’t út 1909 en 1908 datearje en foareinen ha mei Jugendstil-ornamint. It stichtsjen fan in koöperative molkfabryk yn 1901wie in logysk en betsjuttingsfol gefolch. Oan it fabryk waard yn 1911 sels in elektryske sintrale keppele. It molkfabryk is sletten mar der hat him in nij bedriuw yn fêstige.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
