Ingelum
Ingelum is in terpdoarp dat inkele ieuwen foar it begjin fan de jiertelling op in kwelderrêch ûntstien is. De Bitgumer Feart meändert fan it noarden út wei nei Ingelum en wurdt trochlutsen nei Marsum yn ‘e rjochting fan de Harnzer Trekfeart. Boppedat hat it doarp in feart yn ‘e rjochting fan de Hogedijk, no mei de namme Sirtemawei. De strjitnamme Feartswâl docht dêr noch oan tinken.
By de dyk, aardich wat fierder fan it doarp ôf, stie de stins fan de Sirtema ‘s, de Grovestins. Underskate leden fan de famylje Sirtema fan Grovestins ha namme skreaun as houdegens, Skerne Wibe (dêr‘t it doarpshûs nei neamd is) oan it ein fan de 15e ieu en Frederik Sirtema fan Grovestins, dy‘t yn ‘e tiid fan de Spaanske Suksesje-oarloch as ruteroanfierder yn 1712 it noarden fan Frankryk ûnfeilich makke. Oare famyljeleden wienen grytman fan Menameradiel en Hinnaarderadiel. Yn ‘e buert fan de ferdwûne stins stiet no in boerepleats. Under de tsjerkeflier leit in grêfsark fan dizze aadlike famylje. Nei it ôfdamjen fan de Middelsee om 1300 hinne krige Ingelum der in stik nijlân by.
De omjouwing fan Ingelum wie oan it begjin fan de 20e ieu ta hast allinne boulân, mar stadichoan is der, foaral yn it suden mear en mear feehâlderij kommen. Ingelum is oer de dyk sawol fan de Sirtemawei as fan Bitgummole ôf te berikken. Om 1900 hinne stie oan dizze dyk in herberch mei de nijsgjirrige namme ‘De oude ridder van St. Joris’. De Buorren, mei ynbannige bebouwing, rint streekrjocht op de tsjerke ta. Oan de Tsjerkeleane stiet de pastorij, in middengongwenning mei in heger útmitsele middenpartij yn mingstyl út 1879.
Oan de oare kant riist de herfoarme tsjerke op, dy‘t yn 1773 opnij boud is op it plak fan de âlde tsjerke. It gebou hat yn 1975 slimme skea oprûn troch brân, mar koe nei restauraasje yn 1980 wer brûkt wurde. It is mooglik dat de toer fan trije segminten noch in kearn hat út de midsieuwen; hy waard yn 1887 opnij boud of ommantele.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
