Hartwert
Hartwert leit súdlik fan Burchwert en is der mei de kronkeljende Kleasterwei mei ferbûn. It is in lyts terpdoarp mei in romroftige skiednis. It doarp lei tusken twa kleasters yn: it Oegekleaster of Ugoklooster stie oan de Boalserter kant. Dit wie in úthôf fan Bloemkamp, it grutte kleaster eastlik fan Hartwert. Yn 1572 waard it Oegekleaster troch de Geuzen ferwoeste.
It folle gruttere Bloemkamp of Oldeklooster, stichte yn1191, stie eastlik fan it doarp, op noch gjin kilometer ôfstân fan de Hidaarder Syl fan de Alde Kleasterfeart yn de Slachtedyk. It wie in cisterciënzer abdij en ien fan de belangrykste kleasters fan Fryslân. Hoewol‘t it kleaster as agrarysk bedriuw goed draaid hie, gie it letter sa goed net mear, om ‘t hûnderten lekebroers op de kas tarden.
Begjin 15e ieu fûnen herfoarmings plak. In ieu letter folge in trageedzje: Bloemkamp waard yn 1535 troch 300 werdopers beset. De opstân waard mei in soad bloedferjitten delslein. It kleaster waard yn 1572 troch de Geuzen yn ‘e brân stutsen; in pear jier letter is it ienris sa mânske kleaster opheft. It brede kleasterterrein is werom te finen yn it lânskip: der steane no twa grutte pleatsen.
Tusken dizze religieuze delsettingen yn lei Hartwert, dêr‘t de befolking fan yn de Midsieuwen sûnder mis foardiel hie fan de bedriuwige en warbere kleasters. Hartwert waard foar fol oansjoen want oant 1322 ta binne de lândagen fan Westergoa yn Hartwert hâlden. Mar it is in stil en rêstich doarpke wurden.
Hartwert hie destiids in tsjerke, mar dy wie yn 1771 sa boufallich, dat se sloopt is. De deaden moasten wol yn de lytse mienskip bliuwe, sadwaande hat Hartwert syn tsjerkhôf yn eare hâlden. Der kaam ek in klokkestoel. It hôf hat, mei syn tichte beammeseame by ‘t simmer wol wat fan in griene katedraal, mei as middelpunt it klokkehús út it twadde kwart fan de 19e ieu, mei in klok dy ‘t mooglik al út de 14e ieu datearret. Dêromhinne is de bebouwing fan huzen en pleatsen groepearre.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
FYP: Gemeente Sudwest Fryslân
