Koarnwert
It lytse terpdoarp Koarnwert dat de status fan beskerme doarpsgesicht krigen hat leit fuort efter de eardere Suderseedyk by de Houster Hoeke, rêstich yn it iepen lânskip, op foldwaande ôfstân fan de hektyske ferkearslussen van de Kop fan de Ôfslútdyk. It bestiet inkeld mar út in freonlike buorren mei in plein-foarmige ferbreding, dy ‘t laat nei de terp, mei toer en tsjerke op in keal hôf mei dêromhinne in izeren stek.
De tsjerke datearret oarspronklik út de 12e ieu, mar krige yn 1916 in nije ommitseling. De ferbouwing is troch arsjitekt F. Raadsma ûntwurpen en útfierd troch de Koarnwerter oannimmer J. Roosjen. De tsjerke hat aardich glês-yn-leadwurk yn de rûnbôgefinsters en griis smoarde Lucas IJsbranddakpannen. De relatyf heech opriizjende toer datearret út 1898. L. Reitsma út Wytmarsum wie de ûntwerper fan de ryklik mei listwurk en blokken fan keunststien fersierde toer en Roosjen wie wer de oannimmer. De bekroaning bestiet út in tûfe siermitselwurk mei ôfhingjende blommen. Koarnwert is it bertedoarp fan Obe Postma (1868 – 1963), de fynfielige dichter fan it Fryske lânskip. Hy leit te hôf yn Koarnwert. Yn it gedicht Hous-ter Herne (Houster Hoeke) beskriuwt Postma syn lokkige jierren út syn jeugd:
“ O boartersplak yn blide bernedagen,
Do herne oan ‘e igge fan ‘e see
Wat lok wâlt op yn ‘t swiet te-binnen-bringen
Fan ‘t noflik boartsjen op dyn fredich stee. “
Súdlik fan Koarnwert leit it buorskip Sotterum efter de Dyksleat. De bebouwing bestiet út in pear huzen en pleatsen. Hjir is in opmerklike argeologyske fynst dien: in brûnzen hynderke út de 1e ieu nei Kristus, dat no ien fan de topstikken fan de klassike kolleksje fan it Frysk Museum is.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
