De Waddenzee is uniek in de wereld! De Waddenzee langs kusten van Nederland, Duitsland en Denemarken is een ongeëvenaard dynamisch landschap. Nergens ter wereld kom je zo’n uitgestrekt en gevarieerd gebied tegen, ontstaan onder invloed van eb en vloed en waar de veranderingen dagelijks merkbaar zijn.

Een uitgebreid stelsel van geulen en geultjes wordt afgewisseld door droogvallende zandplaten. Mosselbanken, voedselrijk slikwad, uitgestrekte kwelders, witte zandstranden en duinen en hier en daar wuivende zeegrasvelden. Deze variatie aan landschappen maakt de Waddenzee tot een uniek leefgebied, waarvan vele bezoekers het hele jaar door kunnen genieten. De Waddenzee is een onmisbare tussenstop voor miljoenen vogels tijdens hun trektocht. En meer dan 10.000 vaak zeldzame plant- en diersoorten vinden hier hun thuis.

De Waddenzee van Nederland en Duitsland is werelderfgoed sinds 2009. Het streven is dat het Deense deel er ook bij komt.

De Waddenzee beleeft u het mooist bij dorpjes zoals Moddergat, Paesens, Wierum, Holwerd, Zwarte Haan, Westhoek, Harlingen of Zurich.

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water, het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer is het grootste en het enige nog functionerende stoomgemaal ter wereld. Het gemaal werd in 1920 geopend door koningin Wilhemina en had als taak om overtollig water vanuit Friesland in de Zuiderzee, en later het IJsselmeer, te pompen.

Het imposante bakstenen gebouw is strak en sober van karakter, helemaal volgens de bouwstijl van de Amsterdamse School. De taken van het stoomgemaal in Lemmer werden in 1966 overgenomen door het elektrische Hooglandgemaal in Stavoren. Toch speelt het monumentale Woudagemaal in bijzondere gevallen nog steeds een cruciale rol. Bij extreem hoogwater wordt het oude stoomgemaal ingezet om zo snel mogelijk het teveel aan water in het IJsselmeer te lozen. Het Woudagemaal staat sinds 1998 op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

In het Noordoosten van Friesland en Noordwesten van Groningen vindt u het mooie Lauwersmeergebied. Dit gebied, dat vanwege zijn diversiteit is uitgeroepen tot Nationaal Park, beslaat zo’n 5800 hectare en staat bekend als vogelbroedplaats. Sinds de bouw van de dam in dit gebied (1969), is de zeebodem voor een gedeelte drooggelegd wat voor de ideale broedplaats voor een aantal vogels heeft gezorgd. Zo kunt u bijvoorbeeld steltkluten, lepelaars en grauwe franjepoten zien, of als u geluk hebt de zeearend die de laatste jaren hier is beginnen te broeden. Tijdens de vogeltrek in het voor- en najaar kunt u op 1 dag zelfs wel 30.000 brandganzen zien overvliegen. Dit maakt het Lauwersmeergebied zéér geliefd onder vogel- en natuurliefhebbers. Naast vogels kunt u in dit prachtige natuurgebied tevens vossen, Schotse Hooglanders en Konikpaarden tegenkomen. Het Lauwersmeergebied beschikt over een activiteitencentrum, wat een ideale startpunt is om dit gebied te verkennen.

Er zijn activiteiten en cursussen voor jong en oud. Naast al deze prachtige natuur en dieren zou je bijna vergeten dat het Lauwersmeer ideaal is voor watersport. Op het water staat vaak een goede wind die het perfect maakt om te zeilen, kitesurfen en windsurfen. Tevens zijn er een aantal strandjes bereikbaar waar het in de zomer heerlijk vertoeven is. Al met al een bijzondere plek die de moeite waard is voor een vakantie of dagtrip.

Het IJsselmeer vormt in het westen van Friesland een indrukwekkende grens van land en water. De voormalige Zuiderzee, sinds 1932 definitief afgesloten van de Waddenzee door de Afsluitdijk, is bij alle weertypen nog steeds indrukwekkend qua weidsheid en natuur.

De Friese IJsselmeerkust wordt gekenmerkt door prachtige oude vissersstadjes zoals Hindeloopen, Stavoren, Workum en Harlingen. Maar er zijn ook pittoreske dorpjes te vinden zoals Cornwerd, Gaast en Piaam, om het grotere Makkum niet te vergeten. De laatste is samen met Harlingen uitvalsbasis voor veel charterschepen die het wad op gaan met groepen toeristen of personeelsverenigingen.

De vissersstadjes getuigen van de rijke historie van het gebied. Vanuit Hindeloopen, Stavoren, Workum en Harlingen werden de wereldzeëen bevaren om handel te drijven. Harlingen speelde ook een belangrijke rol in de walvisvaart.

De kust heeft ook een belangrijke rol gespeeld in de verdediging van Friesland. Zo was de slag bij Warns op 26 september 1345 de belangrijkste veldslag in de Fries-Hollandse oorlog tussen graaf Willem IV van Holland en de Friezen. De Friezen wonnen met overmacht. Jaarlijks wordt deze slag herdacht bij het monument op het Rea Klif nabij Warns. Op het monument staan de woorden ’Leaver dea as slaef’ te lezen. Tegenwoordig is de IJsselmeerkust een geliefde bestemming voor zowel de cultuur-toerist als de watersporter. Bij harde wind is de kust een perfecte locatie voor wind- en kitesurfen. Er zijn meerdere surfscholen waar deze sport kan worden aangeleerd.

Tip: Als u in het gebied bent neem dan ook eens een kijkje in een van de kleinste haventjes van Europa, dit haventje vindt u in het dorpje Laaksum.

In het kader van het feit dat Leeuwarden in 2018 Culturele Hoofdstad van Europa is hebben de Friese elf steden ieder een fontein cadeau gekregen. Deze fonteinen zijn ontworpen door een elftal kunstenaars uit evenzovele landen. De fontein op de foto staat in de stad Stavoren en is ontworpen door de kunstenaar Mark Dion (1961) uit de Verenigde Staten.

Inmiddels hebben veel bezoekers aan Friesland er een sport van gemaakt om alle fonteinen te bezoeken en op de foto te zetten.

Op de verre achtergrond een boorplatform, de Vliehors express en het Drenkelingenhuisje