|

Peazens

Peazens
©: FrieslandWonderland

It dykdoarpke Peazens is al frij gau nei it oanlizzen fan de earste seedyk yn de 11e ieu ûntstien. De syl, de slûs, dy’t yn ‘e mûning fan de ta feart bedimme slinke de Peazens lein wurde moast, waard in oantreklik fêstigingsplak. Fanwege it oanslykjen wie de útwetteringsslûs mar beheind te brûken en hy waard yn 1449 opromme.

Peazens groeide út ta in fiskersplak dêr’t de bebouwing fan him oant yn de twadde helte fan de 18e ieu konsintrearre yn de buert fan de tsjerke. It levere net in regelmjittige tsjerkebuorren op. De huzen binne yn in pear ûnegale rigen tsjin de soal fan de dyk en de sintrale doarpsstrjitte oan boud.

Fan de twadde helte fan de 18e ieu ôf wreide it doarp him nei it westen ta út, trochdat by Peazens foar de dyk in soad lân oanslike en de bebouwing fier fan it wetter ôf kaam te lizzen. Oan ‘e westkant wie dat net it gefal en koenen de fiskersskippen makliker op de ree ankere wurde. Dêr ûntstie doe it twillingdoarp Moddergat. De ynwenners fan de doarpen foarmen mei-elkoar in fiskersfloat en de stoarmramp fan 1883 rekke Peazens like hurd. Krekt tsjin it lêst fan de 20e ieu is súdlik fan it doarp in beskieden útwreiding yn ûntwikkeling nommen. De doarpstsjerke datearret út begin 13e ieu en wie wijd oan Antonius. It is in let-romaanske, ienbeukige bakstiennen tsjerke, mei in wat ynspringend, healrûn sletten koar. De muorren rinne fan west nei east wat nei elkoar ta. Nei sloop fan de sealdaktoer yn 1792 is it skip nei it westen ta ferlinge. Op in nije slútmuorre is in houten toer mei in ynsnuorre spits pleatst. Nei alle gedachten is doe it tonferwulf ek oer it skip hinne spand.

Yn 1861 is súdlik fan it doarp nôtmûne De Hond boud, in achtkantige boppekruier op in mitsele foet en mei in stelling. Boppe de yngong sit in stien mei de ôfbylding fan in hûn en it jiertal 1861.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
NLP: Beleef Friesland

© Foto voorblad: FrieslandWonderland
Lês mear

Relatearre ynformaasje


OnderwerpenFoto’sArtistieke werken
De Schoolreisjes hitparade

Het is bijzonder hoe bepaalde herinneringen blijven hangen en zelfs decennia later nog steeds voelen als "de dag van gisteren". Dit heb ik met schoolreisjes van de basisschool. Ik kom hierop omdat het zoontje van een goede vriend van me vandaag op schoolreisje gaat naar Appelscha. De jongen zit in groep 5 van de basisschool.

Zelf heb ik hetzelfde reisje gemaakt in de jaren zeventig van de vorige eeuw. Ik weet zeker dat het gebied van de kale duinen bij Appelscha er nog precies zo bij ligt als destijds.

Dit brengt me erop dat er ee
Lees meer
Knipoog van de Aurora Borealis

Gisteren was het midden in de nacht een drukte van belang bij de Waddenkust van Friesland. Dorpjes die zich normaliter 's nachts in diepe slaap bevinden zoals Wierum, Paesens, Moddergat en Holwerd werden nu overspoeld door een stroom auto's en mensen. Allemaal op zoek naar het Noorderlicht.

Ik was er ook bij samen met mijn vrouw. Het was koud op de dijk. We vonden boven op de dijk een houten bankje waar we het verwachte kleurenschouwspel goed zouden kunnen zien. Camera op statief, thermos met warme koffie binnen handbereik, en wachten maar.

Aan de horizon lagen de vuurtorens
Lees meer
Nog steeds staat de tijd stil bij Paesens en Moddergat

Het tweelingdorp Paesens-Moddergat ligt pal tegen de waddenzeedijk in Noordoost Friesland. Het zijn twee prachtig verstilde vissersdorpjes. Hier en daar zie je nog de eeuwenoude gele geveltjes van de voormalige vissershuisjes. Museum 't Fiskershúske is in een aantal fraaie exemplaren gevestigd en vertelt de historie van de tweelingdorpen. Het is een aanrader als je ter plekke bent.

Een tweetal monumenten op de zeedijk getuigen van de lokale visserijhistorie, een beeld van een vissersvrouw met kind en een gemetseld monument met gedenksteen die herinnert aan het jaar 1883 waari
Lees meer