Voormalige hervormde kerk
In het midden van Hornhuizen staat de kerk op een ruim, door een boomzoom omringd kerkhof, waarachter zich nog een forse begraafplaats bevindt. De kerk is in 1850 gebouwd ter vervanging van een middeleeuwse voorgangster. Zij is van bruine mangaansteen opgetrokken en is vier, door lisenen aangegeven traveeën met grote spitsboogvensters diep. De oostzijde is driezijdig gesloten. Hierin staat een rechthoekige ingang en daarboven zit de stichtingssteen met een tekst uit het boek Prediker: ‘De wijsheid heeft uitnemendheid boven de dwaasheid gelijk het licht uitnemendheid heeft boven de duisternis’. Mogelijk is het mede een verwijzing naar de betere lichtval in de nieuwe kerk.
De stoere toren is laat-gotisch. Hij heeft twee geledingen en aan de noordoostelijke zijde een begeleidende traptoren. Ondanks de kloeke bouw heeft men de stabiliteit van de toren niet vertrouwd. Hij wordt op de westelijke hoeken geschoord door zware, schuingeplaatste beren. In 1815 is de toren deels ingestort en verloor hij het bovenste gedeelte. In 1818 kreeg hij de huidige, kenmerkende kleurige bekroning. Op het piramidedak staat een vierkante houten opbouw die wordt gedekt door een tentdak met daarop een achtkante lantaarn met een koepeldakje. De torenklok is in 1617 gegoten door Hans Falck van Neurenberch voor de kerk van Ranum. Toen deze in 1818 werd gesloopt is de klok overgenomen. In de toren staat een smeed-ijzeren uurwerk dat Gerck Elles in 1679 vervaardigde.
Het interieur is gedekt door een gedrukt houten tongewelf. In de vloer liggen grafzerken, waarvan de oudste met bronzen wapenschild is voor Allert Tamminghe, overleden in 1498. Tegen de zuidwand staat de eenvoudige preekstoel in een dooptuin. Daartegenover staat de herenbank met een kuifstuk op het rugschot met de wapens Meeckema van Aylva-Camstra. Het orgel, een huisorgel uit Delft, is in 1833 in de kerk geplaatst; op de achtermuur zijn fraaie draperieën geschilderd. De kerk is eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken. Zij heeft de functie van gemeenschapscentrum en wordt ook gebruikt voor trouwerijen en rouwdiensten.
Locatie
Breweelsterweg 1 - 9978TE, Hornhuizen
Colofon
Peter Karstkarel
