Sint-Nicolaaskerk (protestants)
De kerk staat op een omgrachte, tamelijk hoge wierde. Het aan Sint-Nicolaas gewijde gebouw is in de eerste helft van de 13de eeuw totstandgekomen en wordt algemeen beschouwd als een excellent voorbeeld van middeleeuwse siermetselkunst. Het schip is vrij ingetogen; de apsis is van grote rijkdom. De westgevel bezit een dakruiter die een losstaande klokkentoren, afgebroken in 1829, vervangt. De westelijke, jongste helft van het schip bezit in de bovenzone dubbel geprofileerde rondboogvensters en onder de dakvoet een tandlijstje. Onderin staan dichtgemetselde ingangen, noord een licht spitsbogige met een rondstaaf waarboven een spoor van een aankapping zit; zuid een gotische in een spitsbogige nis en ook hier een moet van een aankapping van een portaal of andere aanbouw. Meer naar het westen zit een rechthoekig spoor met een plaat voor een citaat uit Jesaja 2:3. Het iets smallere oostelijke gedeelte is aan beide zijden geleed door lisenen en in de bovenzone vinden we vensters met kralen voorzien van kapiteeltjes in de dagkanten en aan de oostzijde staan laaggeplaatste hagioscopen: driepasvensters in ronde nissen. Aan de zuidzijde zit hiernaast ook nog een spoor van een spitsbogige hagioscoop.
De halfronde apsis is zowel uitwendig als inwendig sierlijk afgewerkt. Aan de buitenkant is de gebogen gevel in twee zones verdeeld. De benedenzone heeft spaarvelden tussen lisenen met elk een rondbogentriplet en daarboven een corresponderende zone met rondbogige spaarnissen tussen colonnetten met kapitelen, met om en om een rondboogvenster. Aan de bovenzijde wordt het geheel bekroond door een rondboogfries. De consoles van de rondboogjes zijn deels bewerkt tot kopjes, dieren of andere voorstellingen.
Het interieur van het schip is gedekt door een vlak balkenplafond en na een triomfboog heeft de oostelijke travee een meloenvormig koepelgewelf met vier ribben op een fraai draagsysteem. De apsis heeft een kwartbol gewelf op vijf ronde nissen met rondstaven die op dubbele colonnetten met kapitelen van bladornament rusten. De rococopreekstoel is van 1768; de herenbank met baroksnijwerk en op het rugschot de wapens Alberda en Clant is van eerder.
Locatie
Oldenzijlsterweg 4 - 9986XM, Oldenzijl
Colofon
Peter Karstkarel
