Hegebeintum
Hegebeintum is in radiaal terpdoarp dat inkele ieuwen foar it begjin fan de jiertelling ûntstien is. It is in ‘ideale’ terp mei in stikhinne sirkelfoarmige ringdyk. It súdlike part fan dizze ringdyk is no ferhurde; it noardlike diel hat noch it autentike karakter. Omdat de terp altyd tinbefolke bleaun is koe hy tusken 1896 en 1905 fierhinne ôfgroeven wurde. Allinne de tsjerke mei it hôf binne sparre bleaun en de trije steil oprinnende paden meitsje dat it nivo fan de terp sintúchlik te erfaren is. Just omdat it de heechste terp fan Fryslân is: de krún rikt leafst ta 8,8 meter hichte. By de ôfgraving is it bewiis levere dat de âldste ophegingslaach – it begjin fan de terpebou – op likernôch 600 jier foar Kristus steld wurde kin.
Hegebeintum wie oan de westkant troch de Ferwerter Feart ûntsletten. De doarpstsjerke is in frij geve, 12e-ieuske dowestiennen tsjerke mei in wat ynspringend koar mei in healrûne abdis. It muorrewurk mei âlde spoaren hat spitsbôgefinsters krigen. Oan de westkant is de tsjerke mei kleastermoppen fergrutte, dêr‘t yn 1717 de hjoeddeiske sealdaktoer kaam. Yn it ynterieur kamen restanten foan muorreskilderingen foar it ljocht. In dûbele hearebank út 1762 mei in rococo tûfestik foar de famylje De Schepper-Coehoorn van Scheltinga stiet der te pronk. De fyftsjin ryk fersierde roukassen en wapenbuorden út de 18e ieu fan leden fan de famyljes Van Coehoorn, Nijsten en De Schepper dominearje it ynterieur.
Harstastate, eastlik fan de terp wurdt foar it earst yn de boarnen neamd yn de 15e ieu. Harsta hat frijwat ferbouwings meimakke. Yn de 17e ieu waard in fleugel yn de kolossaaloarder boud, dy‘t yn de 19e ieu al wer sloopt waard, lykas de ferdjipping fan de âldere fleugel. De begeane grûn krige doe in neoklassicistysk uterlik. Harstastate hat in tagongspartij mei Ioanyske pilasters en in kroanlist mei blokken. By de restauraasje ein 20e ieu is der in eigenwize dakkajút pleatst. ‘Het zaal’ is yn it lêst fan de 19e ieu ynrjochte yn de Lodewijk XIV-styl.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
NLP: Beleef Friesland
