Nijsgjirrichheden yn Ketlik

Boustijl: Letgoatysk
Datearring: 16de ieu
Restauraasje: 1977-1978

Lizzing:
De skiedenis fan Ketlik giet werom oant yn de trettjinde ieu. It is bekend dat der yn 1254 in kapel stie en dat der dêrnei stadichwei in buert ûntstie. Yn 1525 krige de buert in eigen tsjerke, wêrtroch’t it in doarp waard.

Eksterieur:
De tsjerke is boud fan ’rooswinkel’, bakstiennen dy’t in slach lytser binne as âlde friezen (kleastermoppen), en hat oan de westkant in puntgevel út omtrint 1600 mei bakstienfruslings yn de top. It tsjerkegebou is foarsjoen fan swiere bearen. De twa klokken yn de klokkestoel neist it tsjerkhôf binne yn de oarloch troch de Dútske besetter yn beslach nommen. Sûnt 1952 hingje der nije, dy’t mei de hân let wurde om yn de tiid dat de dagen koartsje de boaze geasten te ferjeien.

Ynterieur:
De flier is befluorre mei estrikken. Foar de tsjerkebanken kamen stuollen yn ’t plak. De 17de ieuske preekstoel krige it âlde plak oan de súdmuorre werom. Under de oargelgalerij steane hearebanken.

Gebrûk hjoed-de-dei:
Der binne noch geregeld tsjerketsjinsten fan de protestantske gemeente dy’t simmerdeis twa kear en winterdeis ien kear yn ’e moanne plakfine. Dernjonken binne der rou- en troutsjinsten en binne der tanksij de treflike akoestyk geregeld konserten en soms cd-opnamen. Der fine ek ferskillende aktiviteiten fan Doarpsbelang plak.
Mei de ferkeap fan kaarten, kearsen en oare sûveniers besykje hja it ûnderhâld fan de tsjerke mei te finansierjen.

Het dorp Katlijk is in de late middeleeuwen ontstaan en de kerk is omstreeks 1525 op een hoog kerkhof gebouwd in de laatgotische stijl. Het is een van de oudste kerkgebouwen in deze vanouds dun bevolkte omgeving. Er kwam geen toren bij, die kon de gemeenschap zich waarschijnlijk niet permitteren. Wanneer er een klokkenstoel bij de kerk is geplaatst – gebeurtenissen van vreugde en verdriet moesten immers wel met klokgelui worden aangekondigd – is niet bekend.

De in de 17de eeuw vernieuwde westelijke gevel heeft aan de ene zijde een overhoeks geplaatste steunbeer, aan de andere kant een hoekpenant. Tegen de gevel staan ook twee steunberen en in het muurvak ertussen staat een rondboogvenster. Op de overgang naar de geveltop loopt een eenvoudig fries en de geveltop is met beitelingen afgewerkt en kreeg schouders. De zuidelijke en noordelijke muren zijn in zes traveeën verdeeld door stevige steunberen. Om en om staan in de vakken grote rondboogvensters. Deze zijn pas in de 18de eeuw aangebracht. Er kunnen eerst meer vensters hebben gezeten, getuige de tweeledige nissen die in de sluitmuur in het koor en in de eerste en derde travee van de noordmuur zitten. In beide muren zitten in de vijfde travee grote rechthoekige nissen met afgeronde bovenhoeken. Aan beide zijden hebben in de tweede travee ingangen gezeten. Aan de zuidzijde is de moet zichtbaar, aan de noordzijde bovendien resten van een geprofileerd rechthoekig kader. Het koor is driezijdig gesloten. In de sluitmuur is naast de genoemde nis ook het spoor van een klein dichtgezet venster te zien.

De vrij lage kerkruimte is gedekt met een houten tongewelf met trekbalken op consoles. De 17de-eeuwse preekstoel met klankbord is van een klassiek model met een kuip met gegroefde hoekzuilen en getoogde panelen ertussen. Tegen de pui onder de orgelgalerij staan twee overhuifde en door driehoekige frontons bekroonde kerkbanken. Op de galerij staat een klein orgeltje, in 1982 gebouwd door Mense de Ruiter uit Groningen. De kerk is eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken.