Nijsgjirrichheden yn Stynsgea

Augustinusga, Skoalikkers 25: kantoor-woonhuis

Dit woonhuis annex notariskantoor is in opdracht van notaris Harterink in 1915 gebouwd, naar ontwerp van architect H.A. Pothoven uit Amersfoort. De notarisvilla is gebouwd op bijna vierkante grondslag: het linker gedeelte van het gebouw dient als kantoor; het rechter gedeelte en de verdiepingen vormen de woning. Aan de noordzijde ligt de kantooringang.

Het interieur van het pand is nog tamelijk ongeschonden. Zo is onder meer het notariskantoor met de kluis, alsook de dienstbodekamer met bedstee op de zolder nog aanwezig. Ook de aankleding en de details in de woning zijn nog grotendeels oorspronkelijk, zoals de vloertegels in de hal, de keukeninrichting en de betegelde haarden. Voorts de plafonds, zowel in het woongedeelte als in het bedrijfsgedeelte, en het in glas-in-lood uitgevoerde bovenlicht in het portaal op de verdieping.

Augustinusga, Blauforlaet 20: keuterij

In het buurtje Blauwverlaat is rond 1920 deze kleine keuterboerderij gebouwd met een stookhok en een veeschuur. Het is een voorbeeld van het zogenaamde 'krimp'-type : met'krimp' wordt de inwaartse sprong van het muurwerk aangeduid.

De keuterij staat met de voorgevel naar het Prinses Margrietkanaal gericht. Het complex geeft een goede indruk van de huisvesting van de kleine boeren in deze streek. Bovendien is het een zeldzaam voorbeeld van een betrekkelijk gaaf exterieur.

van de tweede naar de eerste travee. Het is een korfbogige poort waarboven het venster is ingekort. De oostelijke sluitmuur bezit ook een spitsboogvenster dat geflankeerd wordt door twee tot diepe nissen dichtgemetselde lagere rondboogvensters. De geveltop is versierd met klimmende blindnissen. Het schip is in vijf traveeën gedekt met kruisribgewelven die op T-vormige muurconsoles rusten. Tijdens de restauratie in de jaren 1950 zijn restanten van muur- en gewelfschilderingen gevonden. In het tweede gewelfvak twee engelenkopjes – één met een vleugel – en in dezelfde travee zit tegen de noordmuur een voorstelling van een heilige met wandelstaf, mogelijk Sint-Christoffel. De preekstoel van omstreeks 1650, zonder klankbord, heeft een kuip met getordeerde en omrankte hoekzuilen en wapens op het voorpaneel. De herenbank uit dezelfde tijd met balusterhekjes en knoppen heeft op het achterschot wapenpanelen tussen rolwerk. In de vloer liggen verschillende zerken van de families Harckema, Burmania, Hania en Haersma. Het orgel is in 1883 door E. Leichel vervaardigd.

De rechtgesloten bakstenen zaalkerk is in het midden van de 15de eeuw achter een oudere toren gebouwd op een verhoogd kerkhof. De toren uit de 13de eeuw heeft op een plint twee geledingen, waarvan de eerste hoog is. Bovenin staat aan elke zijde een rondbogig galmgat. Het gat aan de oostzijde is in de verdrukking gekomen door het later aangebrachte kerkdak. En aan drie zijden zitten uurwerkplaten. In de westelijke gevel staan bovendien midden in de eerste geleding een drievoudig geprofileerd romano-gotisch radvenster en in de tweede geleding een klein spitsboogvenster. De toren heeft in 1895 zijn zadeldak in moeten leveren voor een vrij gedrukte, ingesnoerde achtzijdige spits. Het schip is in zijn geleding en detaillering kenmerkend laatgotisch. De gevels zijn geleed door (vernieuwde) steunberen waartussen de grote spitsboogvensters met stenen traceringen in gaffelvorm staan. In de noordmuur staat in de tweede travee een (nu dichtgemetselde) ingangspartij van een gedrukt korfbogige poort in een hoge, spitsbogige nis. In de zuidmuur is vrij zeker de in gebruik zijnde ingang verplaatst.