©: Peter Karstkarel

Op een hoog kerkhof in het centrum van het dorp lijkt een 19de-eeuwse neogotische kerk op te rijzen. Bij nader inzien wordt duidelijk dat de kerk een oudere kern heeft. De pleistermantel kreeg de kerk in 1863 en in 1869 is aan de westzijde een hoge en kenmerkende neogotische toren verrezen. Onder het bij de restauratie van 1989-’90 oker gekleurde schip zit een grotendeels tufstenen gebouw dat uit de 12de eeuw dateert. Het stevige bouwwerk heeft in 1231 een grote brand doorstaan. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit schip later in baksteen is verhoogd en verlengd en waarschijnlijk in de gotische tijd van een driezijdige koorsluiting is voorzien. Bij de uitwendige verbouwing naar plannen van J.F. Scheepers zijn de muren geblokt gestukadoord, maar de ver uit elkaar staande vensters van de vier schiptraveeën vertellen van de romaanse gewelfindeling, waarvan binnen de aanzetten nog te zien zijn. De koppen van de spitsboogvensters zijn op neogotische wijze omlijst en van hogelvormen voorzien. In de door lisenen gesteunde sluitmuren van het koor is een kooringang achter een hoge trap aangebracht.

De drie geledingen tellende, door overhoeks geplaatste, versneden steunberen begeleide en van een hoge spits voorziene toren is in 1869 naar plannen van P.K. Nienhuis gebouwd. De oude, vrijstaande toren is een jaar hiervoor afgebroken. De nieuwe toren kreeg aardige sier – met pleisterwerk geaccentueerde spaarnissen en friezen – die afsteekt tegen het bruine metselwerk. Opvallend is vooral het hoge, spitsbogige inwendige westportaal dat van een fraai smeedijzeren hek is voorzien.

Tegen de oostelijke sluitmuur is de preekstoel opgesteld, waarvoor het venster in deze wand is gedicht. Deze kansel is vervaardigd in 1755-’56 in de werkplaats van Jan Dieters Brugma. De oude muurschilderingen worden door de kansel deels aan het oog onttrokken. Ook de twee overhuifde herenbanken komen uit dit atelier. Preekstoel en banken bezitten snijwerk in barokke en rococovormen. Het orgel is in 1852 gebouwd door P. van Oeckelen. De kerk is eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken.

Locatie

Kerkstraat 9 - 9988SN, Usquert

Colofon

Peter Karstkarel

© Foto voorblad: Peter Karstkarel