©: Peter Karstkarel

In Haren, hoog gelegen op de Hondsrug, is in de eerste helft van de 13de eeuw een kerk met versmald, rechtgesloten koor en een forse toren aan de westzijde in één bouwprogramma in rode baksteen tot stand gebracht. Het karakter is dan ook romano-gotisch. Het schip heeft aan beide zijden spaarbogen tussen lisenen met in de eerste twee traveeën hooggeplaatste, kleine, geprofileerde rondboogvensters. In de overige drie traveeën zijn grote vensters ingebroken. Bovendien staan aan beide zijden dichtgemetselde rondbogige ingangen. Die aan de zuidzijde is op een geestige wijze asymmetrisch gedicht. Het koor bezit aan de noordzijde nog twee kleine romaanse vensters en ook twee dichtgezette rondbogige ingangen en twee nissen: hagioscopen of piscina’s. Aan de zuidzijde zijn twee spitsboogvensters ingebroken en zitten moeten van een nis en een aankapping. Een jonge rechthoekige ingang verstoort daar het beeld. In de sluitgevel zitten, net zichtbaar boven de in 1891 aangebouwde consistorie, romano-gotische nissen met siermetselwerk en rondstaven in de dagkanten. De kloeke toren heeft vijf geledingen. Hij is na een brand in 1485 hersteld, in 1714 opnieuw aangepakt en in 1914 ingrijpend gerestaureerd onder leiding van C.H. Peters. Beneden zit een geprofileerde, rondbogige ingang. De derde geleding heeft spaarvelden gedekt door rondboogfriezen, de vierde gepaarde galmgaten in rondboognissen en de vijfde spaarvelden. Daarop is in 1914 een nieuwe bekroning gekomen van een achtkante spits met topgevels voorzien van klimmende nissen.

Is aan het exterieur al veel te beleven, ook inwendig is de Nicolaaskerk uitermate sfeervol. Het schip wordt gedekt door een vlak balkenplafond, maar in het muurwerk zitten muraalbogen van de ooit aanwezige stenen koepelgewelven. Het koor bezit de stenen koepelgewelven met stevige ronde ribben nog wel. Tegen de wanden van het koor staat een hele partij deels overhuifde herenbanken, waarvan één uit 1616 dateert en de andere 18de-eeuws zijn. Ze zijn gericht op de tegen de triomfboog opgestelde preekstoel, een werk uit 1725, gesneden door Casper Struiwig. Het orgel in een elegante kas is het werk van A.A. Hinsz.

Locatie

Rijksstraatweg 188 - 9752BR, Haren

Colofon

Peter Karstkarel

© Foto voorblad: Peter Karstkarel