Jacobus de Meerderekerk (protestants)
Het schip van de Jacobuskerk is omstreeks 1250 gebouwd. In het muurwerk zitten sporen die daar op wijzen: aan de noordzijde geprofileerde, spitsbogige nissen en een korfbogige vrouweningang en aan de zuidzijde nissen, soms met metselmozaïek die de vermoedelijke vensterparen flankeerden. De vensters zijn vervangen door grote spitsboogvensters. Aan de zuidzijde zitten de dichtgemetselde mannen- en priesteringangen in spitsbogige nissen en zit bovendien een kleine hagio scoop.
De westelijke geveltop, zichtbaar dankzij het lage verbindingselement van schip en toren, is versierd met een trapvormige spaarnis. In het midden van de 15de eeuw zijn het koor toegevoegd, een travee en een driezijdige sluiting met grote spitsboogvensters en steunberen toegevoegd. Het schip kreeg toen grote vensters en steunberen die eind 18de eeuw verzwaard zijn tot de huidige wigvormige reeks. In het midden van de 16de eeuw is aan de noordzijde een kapel gebouwd met grote spitsboogvensters. In 1793-’94 kreeg de kerk nogmaals een uitbreiding met een korte noordbeuk, opnieuw in gotische vormen, die met de kapel onder één dak is gebracht.
Van de vier geledingen tellende en 33 meter hoge toren dateert het onderste tufstenen gedeelte uit de 12de eeuw. Hij is in verschillende fasen verhoogd in baksteen met tufstenen bekleding en hogerop helemaal in baksteen. Er kwam een tentdak met een elegante bekroning.
Het schip is gedekt met koepelgewelven; koor, kapel en noordbeuk met kruisribgewelven. Op de zuidwand van het koor is in de 13de eeuw Sint-Catharina van Alexandrië geschilderd. De gewelfschilderingen dateren uit de 15de eeuw en vertonen onder meer kerkpatroon Jacobus, Adam en Eva en het Laatste Oordeel. Preekstoel en doophek zijn in 1713 vervaardigd, vrij zeker door Allert Meijer met rijk snijwerk door Jan de Rijk met personificaties van de deugden op de kuiphoeken en op de panelen de evangelisten en een vanitas-voorstelling. Deze kunstenaars maakten ook het koorhek en de logevormige herenbank voor de bewoners van de Menkemaborg en de kas voor het in 1699-1700 door Arp Schnitger gebouwde orgel, dat in 1855 door P. van Oeckelen & Zn. werd gewijzigd.
Locatie
Hoofdstraat-West 85 - 9981AB, Uithuizen
Colofon
Peter Karstkarel
