Bezienswaardigheden in St.-Annaparochie

Bildtdijken

De Oude- en Nieuwebildtdijk met de bijbehorende bebouwing zijn van een bijzondere historische betekenis. De dijken verwijzen naar de inpoldering van dit langs de noordkust van Friesland aangeslibde, zeer vruchtbare gebied, die vanaf de zestiende eeuw in fasen verliep.

Bepalend voor de geschiedenis van Het Bildt is de wijze waarop de sociale verhoudingen in het gebied zich in de loop der tijd ontwikkeld hebben. Dit is onder meer zichtbaar in de aard van de bebouwing en de verspreiding daarvan over het gebied.

Langs de binnenzijde van beide dijken ligt een vaart ten zuiden waarvan de boerderijen zijn gesitueerd. De bebouwing aan en op de dijken ontstond vanaf het begin van de zeventiende eeuw, toen voor de boerenarbeiders eigen woningen werden gebouwd, die echter niet te dicht bij de boerderijen mochten staan en evenmin op de kostbare landbouwgrond.

De dijkbebouwing bestaat voornamelijk uit diverse streekjes en vrijstaande kleine arbeiderswoningen. Deze dateren uit verschillende perioden, maar vooral uit de tweede helft van de negentiende eeuw en de eerste helft van de twintigste eeuw. De bebouwing aan de Nieuwebildtdijk is veel minder dicht dan aan de Oudebildtdijk.

Sint Annaparochie, Schuringaweg 63: strandhuis

Op 1 maart 1899 werd de afbraak van het bestaande strandhuis en de wederopbouw van een nieuw pand met bijgebouw gegund aan H. Buwalda, timmerman te Sint Jacobiparochie. Het gebouw bevatte op de begane grond het woonhuis van de dijkwachter en op de verdieping een vergaderkamer voor het dijkbestuur van het zeewerend waterschap Bildtpollen. Dat verklaart ook de aanwezigheid van de buitengewoon forse, doorgemetselde kajuit. Oorspronkelijk werd deze getooid met een smeedijzeren balustrade.

Sint Annaparochie, Oudebildtdijk 435: winkelhaakboerderij

In de gemeente Het Bildt, in het noordwesten van de provincie, is de bebouwing langs de dijklichamen gelegen. De grote boerderijen bevinden zich in de regel aan de zuidkant van de dijk.

Een boerderijtype dat karakteristiek is voor deze streek is de winkelhaak of hoekplaats, een variant van de kop-hals-romp. De winkelhaak is een type dat vooral vóór 1850 gangbaar was. Deze boerderij, de Fonteinplaats genaamd, is in 1854 verbouwd naar ontwerp van A.W. Boorsma.