Bezienswaardigheden in Munnekezijl

Munnekezijl, De Schans: brug annex noodwaterkering

De aanleg van de dijk tussen Zoutkamp en Nittershoek in de jaren 1874-1877 veroorzaakte problemen voor de afwatering van het achterland. In 1881 besloten Provinciale Staten tot de verbetering en aanleg van afstroomkanalen door een afsnijding in de Lauwers. In het 36 meter brede kanaal werd een spuisluis gebouwd met een brugdek en een ruim 4,5 meter hoge keermuur, opdat het geheel tevens dienst kon doen als noodwaterkering.

De noodwaterkering, ontworpen door de Provinciale Waterstaatsdienst en uitgevoerd door de fa. L. Kalis Kz. uit Sliedrecht, werd in 1882 voltooid. De sluis is aan de landzijde verlevendigd door een gemetselde balustrade en pijlers waarop elf uitstroombogen rusten. Het dubbele aantal kleinere uitstroombogen en de onversierde muur vormen vanaf de zeeziide een massief front, dat het silhouet van het dijklichaam niet onderbreekt.

Lauwersmeer

Het Lauwersmeergebied is een prachtig natuurgebied, waar ik (nog) kan genieten van rust en ruimte, vooral in het voor- en najaar wanneer wij er met onze boot wekenlang vertoeven. Voor 1969 maakten hier eb en vloed, zeehonden en droogvallende platen de dienst uit, maar vanwege de veiligheid sloot men op 25 mei 1969 de Lauwerszee af. Helaas moesten de zeehonden hierdoor vertrekken naar andere delen van de Waddenzee.

Ik heb de overgang van zout naar zoet meegemaakt en heb zo een bijzonder en gevarieerd landschap zien ontstaan. Het natuurgebied kent nu uitgestrekte graslanden, wuivende rietvelden, slikoevers, open water en moerassige loofbossen en nog steeds treden er jaarlijks veranderingen op. Schotse hooglanders en konikpaarden houden door hun grazen het landschap zoveel mogelijk open. De rietvelden bieden een prima broedplek voor veel vogels en met een beetje geluk kun je hier de roerdomp aantreffen. Ook de bruine kiekendief broedt in het Lauwersmeergebied. `s Winters wordt het gebied bevolkt door tienduizenden ganzen.

Ook is dit Nationaal Park beroemd vanwege de zeldzame orchideeënsoorten die hier in grote aantallen bloeien, zoals de gevlekte orchis, de moeraswespenorchis en de riet- of vleeskleurige orchis. Er is zelfs een speciaal orchideeënpad van 7 kilometer.

In het bijzonder word ik hier gefascineerd door de adembenemende zonsondergangen. Vooral bij minder mooi weer kunnen die enorm dreigend en kleurrijk zijn. Daarentegen gaat van de zonsopkomsten meer rust uit.

Soms wordt de rust verstoord door de militaire oefeningen. Vorig jaar is in het gebied zelfs een heuse 'beer' gesignaleerd. Medewerkers van Staatsbosbeheer werden op de hoogte gesteld, er werden pootafdrukken gemaakt en er werd koortsachtig gezocht door de Landmacht, die het terrein minutieus uitkamde. De rust keerde pas terug toen bleek dat het om een grote Newfoundlander ging.