Tersoal
Tersoal is ien fan de doarpen fan de Lege Geaen, yn it koart de Legean, súdeastlik fan de eardere Middelsee, even noardeastliker dan Sibrandabuorren. De skildereftige kearn wurdt foarme troch de tsjerke en omjouwing. Dy leit súdlik fan de trochgeande dyk, yn in setting fan âld beammeguod en op in betreklik rom tsjerkhou mei hage. Mei de bebouwing om it krúspunt mei de Wiersterwei hinne en de omlizzende buertsjes oan de súdkant en súdeastkant is it wol werkenber as in terpdoarp. Mar ek hjir is it doarp, lykas Sibrandabuorren, útrutsen ta streekdoarp. Dat is foaral oan de súdwestkant it gefal, de Suderbuorren dy’t eartiids in aparte buorskip foarme mei dêr ek in tsjerke fan de ôfskiedenen.
Dit doarp wie lykas de oare doarpen fan de Legeaen nei alle kanten mei fearten ûntsletten, foaral nei de Aldfeart. Healwei it folgjende doarp Poppenwier rint de Bangafeart, dy’t hielendal by de noardwestlike punt fan de Snitser Mar mei de Soalstersyl ferbining mei it grutskipsfarwetter hat.
De beheinde omfang en it lytse tal ynwenners fan Tersoal yn it ferline binne ôf te lêzen oan it moaie tsjerkje, dy’t yn 1838 de âlde, oant Sint Vitus wijde tsjerke, ferfong. De fernijing soe ûnder lieding fan de Snitser boumaster Pieter Rollema bard wêze. De ferhâlding fan tsjerke en toer is om dy reden opmerklik wurden. Hoewol’t de tsjerke by de bou wat ynkoart skynt te wêzen en de toer net bûtengewoan robúst is, eaget it tsjerkje der efter as in kapel. Ferlike mei de âlde tsjerke is it nije gebou acht meter koarter. Dit tsjerkje hat yn de 19e ieu in úterst ienfâldige pronk krigen: in skip mei twa grutte spitsbôgefinsters en in trijekantige koarsluting mei twa finsters yn dy foarm. De oarspronklike toer út nei alle gedachten de 14e ieu is sûnder toai, mar wol mei lytse rûnbôgige galmgatten oan alle kanten, oplutsen fan reade friezen. Yn de toer is de tagong ta de tsjerke opnommen.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
