Kimswert
It terpdoarp Kimswert hat in skildereftige kearn mei karakteristike wetterbuerten by de Harnzer Feart lâns. De noardeastlikste wetterbuert hat in binnepleintsje mei bebouwing fan húskes fan giele stientsjes. De Duivengracht oan de feart bestiet út in rige fan skean en bryk steande huzen fan dat type. De oare kant is te berikken oer in hege houten fuotgongersbrêge, in heechhout.
Tsjin de tsjerke oer lizze it eardere skoaltsje en in yn it beamtegrien ferskûle karakteristike pastorijewenning. Tusken de tsjerke en de brêge yn stiet kafee Greate Pier mei in oerstekkende ferdjipping op pylderkes. It kafee is neamd nei de ferneamdste Kimswerter. De houdegen Grutte Pier is berne yn Kimswert, de terge boer dy‘t yn de 16e ieu Bourgondiërs, Saksers en Hollanders bestride. Op de hoeke by de tsjerke stiet syn stoere stânbyld, makke troch Anne Woudwijk.
De nei-oarlochske doarpsútwreiding is oan de súdwestlike kant fan de trochgeande dyk oanlein en de sportfjilden lizze oan ‘e oare kant. Oan de eastkant leit Heemstra State, no in kop-hals-romppleats.
Kimswert is grutsk op de romaanske tsjerke mei toer út om-ende-by 1100. De noardgevel fan dowestien is fersierd mei in rûnbôgefries en rûnbôgenissen mei tichtsetten lytse rûnbôgefinsters. De noardlike yngong wurdt bekroand troch in 12e-ieusk mysterieus reliëf: in masker mei ranken. It bakstiennen koar mei lichte steunbearen datearret út de 13e ieu en de súdmuorre is beklampe mei giele stientsjes. De toer fan dowestien eaget libbendich mei sparfjilden mei rûnbôgefriezen. De tsjerke hat in ryk 17e-ieusk ynterieur. Ut dy tiid datearje de lambrisearring, de koarsluting, banken mei útsnijde wangstikken en fansels de dooptún mei de preekstoel yn ‘e midden. Fierders binne belangrike spoaren te finen fan de aadlike famylje Heemstra: in famyljebank mei oerkapping, foarsjoen fan wapens, twa memoarjebuorden, ien fan de Heemstra’s-froulju is sels mei in portret yn ‘e tsjerke oanwêzich. Ien fan de grêfsarken fan de Heemstra’s, yn 1614 troch de Harnzer boumaster en stienhouwer Jacob Lous makke, hat op in sintraal punt in eksellint perspektivysk útsicht op in paleistún.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
