Hiaure - dorp in Friesland
Hiaure
Hiaure is een klein terpdorp waarvan de ontstaansgeschiedenis nog onduidelijk is. De terp kan al dateren van voor het begin van de jaartelling omdat het op oude kaarten een radiale terp lijkt die vergelijkbaar is met radiale structuren uit de omgeving die zeker uit die tijd dateren. Daartegen pleit het feit dat de terp niet erg hoog is en dat zou weer pleiten voor een datering in de vroege Middeleeuwen, niet al te lang voor het begin van de dijkenbouw in de 11de eeuw.
De terp is door de eeuwen heen erg dun bevolkt gebleven. Pas gedurende de afgelopen anderhalve eeuw zijn haaks op de doorgaande weg, aan De Wylgen en vooral Krûdikker, woonbuurtjes ontstaan. Er is geen spoor meer te vinden van een ringweg of radiale paden. Buiten de kleine kern bestaat het dorp verder uit verspreid staande agrarische bebouwing, waarvan boerderij Hibbema aan de zuidwestkant ook op een terp lijkt te liggen. Noordwestelijk van Hiaure en aan de andere zijde van de Hantumervaart ligt de buurschap Lutkelaard, bestaand uit een paar boerderijen. Ten noorden van deze boerderijen ligt volgens de kaart van Eekhoff een onbebouwde terp.
Hiaure was vroeger op enige afstand ontsloten door de Hantumervaart die met een vrij onregelmatig beloop van dat dorp naar Dokkum leidde. Pas laat, in de tweede helft van de 19de eeuw, is de weg Hantumerwei – De Ham van de Hantumerhoek over Hiaure naar Betterwird – Dokkum totstandgekomen.
De dorpskerk van Hiaure staat nu aan de jonge, doorgaande weg op het terprestant. Het gebouw is in 1869 tot stand gekomen op de plaats van een oude kerk met een zadeldaktoren die in het muurwerk veel tufsteen en mogelijk stenen gewelven bevatte. De nieuwe kerk is naar ontwerp van G.P. Keuning te Ternaard opgetrokken. De toren met ingesnoerde spits is ingebouwd in de kerk. Na de voorkerk is het schip drie traveeën diep en dan volgt de driezijdige sluiting. Het gebouw is geopend met grote rondboogvensters met ijzeren roeden.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
