©: Hendrik van Kampen

Sweins is in terpdoarp en leit tusken de ryksstrjitwei fan Ljouwert nei Harns en de trekfeart tusken dizze stêden yn, it hjoeddeiske Van Harinxmakanaal. It doarp hat gjin echte kearn; it bestiet út in stik as wat út elkoar lizzende buerten en buorkerijen en in foar in grut part ôfgroeven, skerp om it hôf ôfstutsen tsjerketerp. De tsjerke is fan fier te werkennen: de terp is heech en it silhûet fan de tsjerke is bysûnder. Boppedat leit der in wetterbuert by it kanaal, offisjeel Kingmatille, yn de folksmûle ‘Keimpetille’, neamd nei in weiwurden brêge oer de trekfeart. De tsjerke op’ e terp makket in eigensinnige yndruk omdat se oan beide kanten trijesidige slutingen hat. Midden op it dak stiet in dakruter en sa wurdt de yndruk jûn dat it om sintraalbou giet. De sealtsjerke waard boud yn de jierren 1782-1783 om in midsieuske tsjerke te ferfangen. Der wurdt ek sein dat de 13eieuske tsjerke noch oanwêzich is en dat it gebou oan de bûtekant beklamme is. De âlde tsjerke, wijd oan de Hillige Regina – Maria as keninginne fan de himel – hie in tsjerke mei in sealdak. De dakruter, it sjarmante achtsidige houten koepeltuorke, jout romte foar de yn 1471 troch Steven Bütendoc getten klok. It oerwurk is fan 1783. Oan de westkant stiet de yngong yn in djippe korfbôgefoarmige nis.

Yn de tsjerke stiet in troch Hermanus Berkenbijl makke preekstoel út 1783, in doophek en twa hearebanken fan Lycklama à Nijeholt/ Glinstra en Beijma thoe Kingma. In sânstiennen epitaaf is it oantinken oan it betiid ferstjerren yn 1652 fan de frou fan Ignatius van Kingma, Jaeycke van Vierssen. Se stoar nei amper 33 wiken houlik doe’t har man as kolonel yn Brouwershaven yn garnizoen lei. It pear wenne op Kingmastate by de trekfeart. Dêr oan it Van Harinxmakanaal is op nûmer 11 in let 18eieusk hûs te besjen, wêr’t in ferskaat oan byldhoude fragminten yn ferwurke binne: fan kroanlisten, aailisten, twa bekroaningsballen en in flinke gevelstien mei kwabornamint en it jiertal 1657. De sier is ôfkomstich út de yn 1864 ôfbrutsen Kingmastate.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel

© Foto voorblad: Hendrik van Kampen