Sweagerbosk
Sweagerbosk is in jong streekdoarp yn de uterste súdwesthoeke fan Kollumerlân dat pas yn 1940 de status fan doarp krigen hat. Foar dy tiid wie it in buorskip by it frij fier fuort lizzende Kollumersweach.
De heidestreek rekke nei de 18e ieu bewenne en yn it midden fan de 19e ieu is der in streek foarme. Dat barde oan de krekt foar 1930 ferhurde Boskwei/Bjirkepaed dat doe op kaarten mei Het Bosch oantsjutten waard. Mar ek fierder oer de heide stienen noch earmoedige ûnderkommens. Dizze streek mei efterpaden lei heaks op de yn dit lânskip eastwest lizzende ûntginningsassen. Dit kaam mei omdat de perselen fan de heide stadich yn súdlike rjochting trochlutsen waarden.
De heidebewenners wennen yn heidehutten of spitketen dy’t sûnt it begjin fan de 20e ieu ferfongen waarden troch lytse bakstiennen húskes mei soms noch in stâl ûnder itselde dak. Se besochten yn harren libbensûnderhâld te foarsjen mei it ropen, it draaien fan tou, en it meitsjen fan biezems en skrobbers of it flechtsjen fan matten yn stuollen. Dy waarden dêrnei yn de wide omjouwing útsutele.
De heidehutten binne yn it kader fan de Wenningwet opromme, mar ek de earste húskes dy’t yn dat kader boud waarden, binne ferdwûn. Oan de yn 1950 ferhurde Heidewei stienen koartlyn noch twa fan kalksânstien boude spultsjes(fan 1913). It wienen noch geve wenten mei in skuorre foar wat lytsfee, in ko of lânbouprodukten. Arbeiderswenten wurde se ek neamd, omdat de bewenners, njonken in oar berop of los wurk, mei wat lânwurk op in rom hiem lytsskalige feefokkerij bedriuwe koene om sa yn harren ûnderhâld te foarsjen. Efter de Boskwei stiet op nûmer 24 noch sa’n wenninkje út 1914 mar dat is al oanpast.
Sweagerbosk is nei de oarloch sterk fernijd en der binne sûnt dy tiid nochal wat frijsteande wenten boud. It doarp is sa by de Swadde noch sterker ferweefd rekke mei Twizelerheide yn Achtkarspelen en de Westerein yn Dantumadiel.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
