Aldhoarne
Aldhoarne is in streekdoarp dat nei alle gedachten yn de 18e ieu ûntstien is oan de Binnenweg dy’t no as Schoterlandseweg fan Aldskoat ôf oer de hiele lingte fan de gemeente It Hearrenfean de fernaamste ûntslutingswei rjochting Donkerbroek wurden is. It doarp leit yn in lânskip dêr’t yn it noarden it heechfean ta turf wûn is en dat dêrnei yn kultuer brocht is. Súdlik lizze de lege healannen fan de fallei fan de Tsjonger dy’t dêr oant de kanalisearring yn 1886/1888 as in echte rivier meändere en in grillige grins foarme mei Eaststellingwerf.
De Sevenaerswyk is mei in fjouwertal ferlaten tusken de Skoatterlânske Kompanjonsfeart en de Tsjonger yn groeven en oan de Buitenweg hat him it buertsje Sevenaer foarme. Hjir lei eartiids it bûten Sevenaer, dat ein 18e ieu al net mear bestie. Oan it Sevenaerspad stiet alhiel yn it suden in slûswachterswenning, dy’t om-ende-by 1890 boud is by de 1e slûs yn de Kúnder of deTsjonger. It gebou heart by in rige wachterswenningen oan de Tsjonger, dy by de brêge fan Mildaam en de slûs 1 ûnder Aldhoarne, slûs 2 ûnder Jobbegea en slûs 3 ûnder Donkerbroek. Mei de slûs en smelle brêge, in flapbrêge mei homeie foar fuotgongers en fytsers, foarmet de wenning yn sjaletstyl in monumintaal ensemble.
It streekdoarp sels bestiet út tige ienfâldige bebouwing fan frijwol útslutend 20e-ieuske huzen oan wjerskanten fan de Binnenweg, dêr’t ek de ienfâldige grifformearde tsjerke dy’t yn 1924 boud is, opfalt. It is in rjochtsletten sealtsjerke dêr’t de wanden smelle rûnbôgefinsters yn pearen hawwe. Op de foargevel mei in útboud portaal stiet in houten dakruter.
Fierder nei it easten ta stiet op in sfearfol tsjerkhôf in yn 1920 boude dûbele klokkestoel fan wapene beton, dêr’t twa klokken fan fuort nei de oarloch yn hingje. Krektlyk as yn Ketlik is de tradysje fan it Thomaslieden hjir noch yn eare. Fan 21 desimber oant nijjier wurde de klokken eltse wurkdei let troch de ynwenners.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
NLP: Ver. voor plaatselijk belang Oudehorne
