Mitselwier
It terpdoarp Mitselwier wie sûnt it ein fan de 18e ieu it haadplak fan de gemeente Eastdongeradiel. It is inkele jierren foar it begjin fan de jiertelling ûntstien. De bebouwing hat him lange tiid beheind ta de ovaalfoarmige terp mei ringwei, de Master van Loanstrjitte en Balthasar Beckerstrjitte. Yn it earstoan stie de bebouwing foaral noardlik fan de tsjerke, mar dernei rekke it gehiel kompakt beboud. De measte huzen binne rjochte op de radiale paden en wegen binnen de ringwei. Yn de 19e ieu fûnen wat doarpsútwreidings plak yn eastlike rjochting, dêr’t de terp it meast ôfgroeven wie.
Oan de Balthasar Beckerstrjitte waard yn 1876 it gemeentehûs op it plak fan it âlde rjochtshûs, ek herberch, boud. It wie in blokfoarmich gebou fan ienfâldige alluere, seis finsterfakken breed en twa lagen heech. Fierder kamen oan dizze wichtige ûntslutingswei frijsteande filla’s en inkele monumintale boerepleatsen. Alhiel yn it easten is yn 1912 de grifformearde tsjerke boud, in eklektysk dekoratyf sealtsjerkje. Oan de noardkant stiet it lytse stasjon dat as stopplak fan it lokaalspoar fan 1912 oant 1936 funksjonearre hat. Nei de oarloch hat him oan de súdkant in oansjenlike doarpsútwreiding ûntwikkele. Yn de 17e ieu is yn de súdlike rjochting de doarpsfeart groeven om ferbining te krijen mei de Suder Ie en it efterlân.
De herfoarme tsjerke is as ferfangster foar in âlder gebou yn 1776 ta stân kommen. It hat in ienfâldich skip, in trijekantich sletten koar en in ynboude toer mei spits. De gevels ha rûnbôgige finsters, dêr’t tuskenyn pilasters stean mei ienfâldige listkapitelen. Boppe de yngong oan de súdkant sit in tinkstien mei opskrift oer it lizzen fan de earste stien. Der is in bekroaning fan in byldhoud alliânsjewapen. Yn de bûtenmuorre fan it koar sit in stien dy’t de Alderhilligenfloed yn 1570 betinkt. Mitselwier tanket syn karakter net oan monuminten fan in opmerklike kwaliteit, mar oan it skildereftige en geve, ynbannige gehiel. De doarpsferiening yn it begjin fan de santiger jierren is nasjonaal ta foarbyld steld.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
