Gau
It terpdoarp Gau heart by de ‘Sneker-Vijfga’ omdat it mei Offenwier, Skearnegoutum, Goaiïngea en Loaiïngea de groep Wymbritseradielster doarpen foarmet dy’t noardlik fan Snits leinen. Gau heart as ienichst plak fan Wymbritseradiel ek by de doarperige fan de Legean. De oare doarpen lizze yn it noardliker lizzende eardere Raerderhim. Gau hat, lyk as de oare Legeandoarpen it karakter fan in kombinaasje fan terpen en in streekdoarp. Yn it ferline lei it frijwat isolearre, inkeld ûntsletten troch in opfeart nei de Snitser Aldfeart en nei it suden ta mei de Rollumerfeart en de Kipsleat, rjochting de Snitser Mar. Dêr yn it suden strekke de landerijen fan Gau har út oan de Snitser Mar ta.
De measte huzen stean oan de trochgeande doarpsstrjitte, de Boeijengastrjitte. Der stiet fariearde bebouwing fan pastorije (in eklektysk bouwurk fan om-ende-by 1900) oant âlderenwenningen ta. Yn it suden is tsjin it buertsje de Eker oer nei de Gauster Feart op, de grifformearde tsjerke boud. Súdlik fan de feart is in buert ûntstien dy‘t yn de tachtiger jierren mei de Kamp en de Skalter fierder stâl krigen hat. De sechtsjin kavels foar wenningen yn it nije ‘It Tsjemlân’ wienen gau ferkocht. De huzen op dat plak steane keal yn it lânskip.
Fan de midsieuske doarpstsjerke, wijd oan de yn dizze streek kenlik tige populêre hillige Nicolaas, bleau neat oer. Dy is yn1685 alhiel fernijd, mar ek dizze nije tsjerke is likemin de tiid trochkommen, want se is yn de 19e ieu wer ferfongen troch it hjoeddeiske ienfâldige tsjerke yn min of mear neogotyske foarmen. De foar dizze streek opfallend swiere toer, út wierskynlik de 13e ieu, is yn deselde ieu ommantele. Yn it lêst fan de 20e ieu is de yn de tuskentiid boufallich wurden mantel fuorthelle en de sealdaktoer restaurearre. Yn de toer hinget in klok dy‘t yn 1698 getten is troch Petrus Overney út Ljouwert. De tsjerke hat in preekstoel fan foar it midden fan de 17e ieu.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
FYP: Gemeente Sudwest Fryslân
