Buren
Buren is in streekdoarp mei in frijwat iepen struktuer. It doarp is net sa beamteryk en it hat in beskieden silhûet. Earder waard it doarp beskôge as in buorskip ûnder Nes. Ein 18e ieu waard oer Buren skreaun: “Even verre ten Oosten van het Kerkhof is eene groote buurt van meer dan zeventig huizen, onder Nes behoorende, en meest door Roomschgezinden bewoond die te Nes ter Kerke komen. Deeze buurt ligt in eene zeer aangenaame vruchtbaare landouwe, en is omringd van vruchtbaare akkers en bouwlanden.”
Administratyf is Buren no in selsstannich doarp. De âlde skoalle is nei 1950 ferboud ta Hotel De Klok en útwreide en dat is by it gemis fan in tsjerke, no it middelpunt fan Buren. It oarspronklike karakter fan dizze agraryske buert is feroare yn in doarp dat him rjochtet op tsjinstferliening oan rekreanten. De wat âldere bebouwing leit ferspraat by paden en wegen lâns.
Yn ‘e rin fan de 20e ieu is de bebouwing fierder útdijd. By de ferbreding oan it ein fan de Hoofdweg hat him in plein foarme, dat beskôge wurdt as doarpskearn. Oan it begjin fan de Hoofdweg stiet in buorkerij dêr ‘t it Landbouw- en Juttersmuseum Swartwoude yn ûnderbrocht is. Dizze pleats heart ta de karakteristike Amelanner buorkerijen, dy ‘t yn en om Buren te finen binne. Ien fan de geefste stiet oan de Strandweg 33. Hy is mei it boujier 1890 dan wol net echt âld, mar alhiel neffens de tradysje boud. It muorrewurk is fan de ferneamde Fryske giele stientsjes mitsele. Kenmerkjend is de hege syd-yngong fan de skuorre. It is in útboude houten yngong mei in sealdakje, dêr ‘t de heaweinen troch ynride koenen.
It doarp is nei de oarloch oan de noardkant útwreide mei wenningbou, earst oan de Strandweg, letter oan de Paasduinweg en de Hazeweg. Yn 1987 kamen der oan de Paasduinweg en de Meester Oudstraat rigen kloeke, houten huzen nei in Sweedsk ûntwerp ta stân, dy ‘t yn ferskate kleuren ek yn Nes en benammen yn Hollum boud binne.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
