Hegemer Mar en De Brekken
It gebiet westlik en noardwestlik fan Heech wurdt wol it ’Lytse Marregebiet’ neamd. Dêr lizze, midsmank griene greiden, fyftjin markes en puollen dy`t meiïnoar ferbûn binne troch brede of smelle sleatten. Dat is miskien wol it wiere Fryske lânskip: wetter, greiden, weauwend reid, monumintale pleatsen, hjir en dêr in mûne, in tsjerketoer of in klokkestoel en boppe-al dy typearjende, swide wiidsheid.
It Lytse Marregebiet is in paradys foar dyjingen dy`t op syk binne nei rêst, romte, stilte en natuer. Grutte stikken binne allinne tagonklik foar de lytse wettersport. It gebiet is by útstek geskikt om te kanofarren. By de VVV’s yn Heech, De Gaastmar en Aldegea binne meardere rûten te krijen. Mar ek as jo net sa fan farren hâlde, kinne jo it unike karakter fan dizze streek ûndergean: it is der ek prachtich om te kuierjen, te fytsen of te skeelerjen. En net allinne yn de simmer, mar eins yn alle tiden fan it jier. In moaie rûte rint bygelyks by de noardlike kant fan de Aldegeaster Brekken del. It wetter, de reidkragen en de dêr efter lizzende polders foarmje in prachtich Muntsebuorsterpolder natuergebiet.
Aldegea en De Gaastmar lizze direkt oan it wetter en binne wakker besochte, mar dochs rêstige wettersportdoarpen. Idzegea en Sânfurd binne ferstille útbuorrens dy`t besteane út in pear pleatsen en in tsjerkje en dy`t der idyllysk by lizze. It tsjerkje fan Sânfurd, dêr`t regelmjittich aktiviteiten plakfine, hat in eigen oanlissteger. De útbuorren leit op de noardlike igge fan De Hop, dat tegearre mei de Ringwiel ek in is.
Ut en troch wurdt de rêst efkes op in noflike wize fersteurd troch de stoomtrein dy`t tusken Snits en Starum rydt. Drylts is no noch it meast tichtbije stasjon dêr`t jo opstappe kinne, mar der binne ek plannen foar in halte yn Aldegea. Yn it gebiet noardlik fan de spoarline lizze tsjintwurdich noch fiif puollen. De trije westlike foarmje meiïnoar natuergebiet de Blauhúster Puollen. De measte markes dêr waarden fan de santjinde ieu ôf droechlein. In foarbyld is de Sinsmar eastlik fan Dedzjum. Hieslum, tsjintwurdich midsmank de greiden, lei eartiids ek tusken it wetter yn.
De slingerjende Himdyk beskerme it lân dat fan himsels al aardich wiet wie tsjin it wetter fan de Middelsee. Op en om dy dyk leit Blauhús. De ferneamde arsjitekt P.H. Cuypers boude dêr ein njoggentjinde ieu in neogoatyske krúsbasilyk, dy`t mei de pastorije, de tún, it stek en it tsjerkhôf in prachtich gehiel foarmet. In bytsje nei it súdwesten leit it skildereftige Greonterp, dêr`t skriuwer Gerard Reve in tal jierren wenne en wurke hat. It doarp hat in unike klokketoer.
Foar wat mear libben en drokte kinne jo terjochte yn Heech, dat fan maaie oant septimber in brûzjend wettersportdoarp is. De almeast foarname bebouwing en it kompakte karakter jouwe it doarp in beskate grandeur en in lytsstedsk karakter.
Trochdat it direkt oan de Hegemer Mar leit én op in krúspunt fan wichtige farwegen, is it doarp útgroeid ta ién fan de wichtichste wettersportsintra fan Fryslân. Mar Heech hat ek oan net-wettersporters genôch te bieden: aardige winkeltsjes, ferskillende restaurants en gesellige terraskes. Leafhawwers fan nautyske en maritime keunst kinne harren hert ophelje yn galery De Scheepskamer van Heeg. En yn Houtbouwmuseum De Helling krije jo in moai byld fan de tradisjonele Fryske houtene skipstypen en de rike skiednis fan it doarp.
Mei De Gaastmar en Wâldsein wie Heech fan it lêste fearnspart fan de santjinde ieu ôf it sintrum fan de Nederlânske ielfiskerij en ielhannel. De iel waard ûnder oare skipe nei Ingelân. Oant 1938 wie der yn Londen oan de wâl fan de Teems sels in frij lisplak foar de Fryske ielaken. Mei de ielhannel ferdwûn nei de Twadde Wrâldoarloch ek dat skipstype. Sûnt 2009 hat ’Houtbouwmuseum De Helling’ lykwols in nij boude ielaak ta syn foldwaan, dêr`t deitochten mei makke wurde kinne. Foar dyjingen dy`t de foarkar jouwe oan in syltocht op in skûtjse, is der it beurtfear Heeg-Woudsend-Balk. Jo kinne jo fyts meinimme oan board!
Colofon
FrieslandWonderland
