Nijsgjirrichheden yn Wyns

Bartlehiem

Bartlehiem. Hier op hét kruispunt van ijswegen voel je de warmte van de winter'.

Om de mensen achter ons het zicht niet te ontnemen, zaten we tijdens de Elfstedentocht op onze knieën op het ijs. Omdat de motor met de cameraman Evert van Benthem niet bij kon houden en de bocht uitvloog, moesten we springen voor ons leven. Het bleek dat mijn broek aan het ijs gevroren zat. Het ging op het nippertje goed en ik had de foto van mijn leven.

Wyns

Wyns is voor mij het mooiste en leukste plekje van Friesland. Het is hier gezellig, met al die vriendelijke mensen die groeten en zeggen dat ze het hier zo mooi vinden.

Zij zitten dan heerlijk op het bankje, voor ons huis, te genieten van het mooie uitzicht. Ook vinden de mensen het heerlijk om even op het terras bij eetcafé de Winze te zitten. Veel fietsers of wandelaars gaan met het pontje over. Kinderen en ouders spelen en genieten samen, bij de haven, op ons mooie speelveldje. Prachtige boten varen door de Ee. Soms leggen ze aan om de nacht in Wyns door te brengen. Bij mooi weer nemen de kinderen uit het dorp geregeld een duik in de Ee. Het is hier heerlijk zwemmen. Wyns is een 'natuurlijk' dorpje, waar je even lekker kunt ontspannen. Hier kun je nog een beetje proeven hoe het ooit was, toen de mensen nog tijd voor het leven en elkaar hadden.

's Avonds, wanneer de meeste passanten weer weg zijn, dan kan het hier zo mooi en rustig zijn, met alleen de geluiden van vogels en andere dieren. Ook kun je hier de zon zien opkomen én ondergaan. Dat is soms adembenemend mooi. `s Zomers of `s winters, het is hier prachtig. Kom maar eens kijken.

De Vituskerk staat in het midden van het kleine terpdorp Wyns op een door bomen omringd kerkhof. Het schip en het koor zijn omstreeks 1200 van rode kloostermoppen ge bouwd, opmerkelijk omdat in deze periode voor de kerkbouw veelal geel gemêleerde steen werd toegepast. Met de oranjerode pannen op het dak is het een kleurig bouwwerk. De 18de-eeuwse rondbogige ingang staat aan de zuidzijde, achter de toren. Het schip wordt gevolgd door een iets versmald en hoger koor, waardoor alles onder één dak past. De vijfzijdige koorsluiting is opnieuw iets smaller.

De hoeken van deze sluiting worden begeleid door bakstenen schalken en in drie van de zijden zitten sporen van kleine romaanse rondboogvensters. In het muurwerk van schip en koor zijn aan het einde van de 18de eeuw grote rondboogvensters in dagkanten van kleine bruine steen aangebracht, aan de zuidzijde drie, aan de noordzijde twee. In de noordmuur staat een dichtgemetselde ingang. Deze is segmentvormig gedekt binnen een korfbogige, geprofileerde nis en staat weer wat scheef onder een grote rondboog. De toren van twee, slechts gering verjongende geledingen kwam kort na de bouw van de kerk tot stand. Aan de bovenzijde is hij met zijn zadeldak vernieuwd en beneden is het muurwerk deels beklampt. Beneden zit in de westgevel een klein, diep spitsboogvenster en helemaal boven zitten de rondbogige galmgaten.

De kerkruimte wordt gedekt door een houten tongewelf uit het tweede kwart van de 16de eeuw met korbeelstellen met gesneden sleutelstukken en muurstijlen. In het inwendig rondgesloten koor rusten deze muurstijlen op verdikt muurwerk, zeer waarschijnlijk een spoor van een steunmuur van een stenen overwelving. Omstreeks 1630 zullen de preekstoel met klankbord en het doophek met balusters zijn vervaardigd. De preekstoel met gecanneleerde hoekzuilen en getoogde panelen is zwart geschilderd en voorzien van gouden biezen en andere versierselen. Het orgel is in 1899 gemaakt door Bakker & Timmenga uit Leeuwarden. In de voorkerk is een vitrine opgesteld met archeologische en bouwvondsten.