Bezienswaardigheden in Ysbrechtum

Epemastate

Het grote toegangshek en de lindelaan vallen meteen op. Epemastate heeft nog haar oude structuur. De lange oprijlaan leidt over de gracht naar een poortgebouw uit 1652, die toegang biedt tot het stateterrein. Hier ligt Epemastate met koetshuis, omgeven door een, deels door L.P. Roodbaard ontworpen, park. In de 17de eeuw stond hier een gebouw dat vanaf 1652 door drie generaties Burmania, een grietmannengeslacht, werd bewoond. De state bestond uit een hoofdgebouw, geflankeerd door enkele vleugels. De voorgevel met een geveltop, kruisvensters en een ingang met een bordes werd later meerdere keren verbouwd. Vanaf 1746 vormt Epemastate het bezit van de familie Rengers.
In 1822 vond een verbouwing plaats onder toezicht van B.W. van Welderen baron Rengers, waarbij de vleugels verdwenen en een nieuw koetshuis werd gebouwd. Het hoofdgebouw kreeg een neo-classicistisch uiterlijk met twee verdiepingen onder een schildkap. De ingang met trapbordes bleef. In 1878 werden de state en het koetshuis onder één kap gebracht. In pdracht van W.J. van Welderen baron Rengers werd in 1894 het huis ingrijpend verbouwd. Voor- en linkergevel werden geheel vernieuwd. Architect Jurriaan Kok uit Den Haag maakte het ontwerp hiervoor in neo-renaissance stijl. Epemastate heeft een fraaie inrichting met een collectie familieportretten van bekende Friese meesters.
De state is in familiebezit en is toegankelijk voor de bezoeker.

Toegankelijkheid: Opengesteld.

Epema-state IJsbrechtum

Als medewerker van Landschapsbeheer Friesland heb ik veel mooie plekken in Friesland bezocht, maar als er toch een als de mooiste betiteld zou moeten worden, dan is het wel Epema-state in IJsbrechtum.

Waar in Friesland gaan op één plek de natuur en cultuur zo perfect samen? De historie komt hier in februari, maart en april letterlijk tot leven als achtereenvolgens het sneeuwklokje, de boerencrocus en de bostulp als voorbodes van het voorjaar kleur geven aan het prachtige oude bos rondom de state. Deze stinzenplanten fleuren de plek waarschijnlijk al eeuwenlang op met hun ingetogen schoonheid. Hoe deze exotische planten hier in Friesland terecht zijn gekomen, is een klein mysterie. Het verschijnsel spreekt in ieder geval tot de verbeelding.

De plantenweelde wordt vergezeld door de reigers en roeken die terugkeren naar hun stek. Ze overstemmen door hun geschreeuw het verkeer dat van Sneek naar Bolsward raast en vormen tegelijkertijd de muzikale achtergrond van het concert van de kleine zangvogels. Ieder voorjaar laten zij hun zang schallen in de kathedraal die door de bomen wordt gevormd. De bezoeker die door het stinzenbos wandelt, waant zich door al deze uitbundigheid van flora en fauna in een echt oerwoud. Het gaat hier echter om een kleine Friese oase in de uitgestrekte weilanden met in het middelpunt een prachtige omgrachte state die ook nog eens wordt bewoond door een telg uit een oud Fries adellijk geslacht, jonkheer Van Eysinga.

Juist deze bijzondere plekken in Friesland moeten zorgvuldig beheerd worden. Onlangs heeft Landschapsbeheer Friesland het initiatief genomen voor een project Stinzenflora. Daarmee krijgen de eigenaren en beheerders van de stinzentuinen ondersteuning bij het beheer. Ik hoop dat door ons toedoen Epema-state voor velen nog lang de mooiste plek van Friesland zal blijven.